of grammatical terms online
dźwięk głoska, głos artykułowany
Quotations
W języku polskim, kto chce wyrazić ten dźwięk ktory w wymáwianiu słów słyszemy, ty litery abo figury musi znać.
Co wadzi ku każdyj figurze z osobna, słów kilka na przykłád przywiéźć, s ktorych by się mogło okazać, jaki dźwięk każdyj litery jest, i jakoby miała być wymáwiána.
Tedy wiédzmy że, y, inszy má dźwięk niż i, jako to każdy słyszy.
[...] ij ijem chléb, naijesz śię, Bo najész się, inszą rzecz znaczy, i inszy dźwięk má, jako nagiem inszá niż naijem.
W drukowanych naszych księgach dwoiste mamy abecadła figury: niemieckie czyli gotyckie, i łacińskie czyli rzymskie. Łacińskie jako gładsze i prostsze w pospolitém dzisiaj są używaniu. Z figur niemieckich zatrzymaliśmy w (podwójne), zamiast pojedyńczego v; z łacińskich jednośmy Q opuścili, oddają je przez k. Dodaliśmy do niektórych kreski i inne znaki, lub utworzyliśmy z kilku głosek nowe złożone brzmienie na oznaczenie dźwięku, którego łacińskiemi głoskami nie można było wyrazić.
Takie powinno być abecadło, jakie odrysowuje się w mowie całej żywej narodu, tj. ile w ustnej mowie jest różnych brzmień, dźwięków, syczeń, przycisków i dechów, tyleż powinno być liter w naszem abecadle [...].
P. Kalina złożył następujące oświadczenie: „Zgadzam się co do a) i b). Jednakże jeżeli ma się pisać z przed s, sz, ś, to konsekwencya nakazuje pisać także z przed c, cz, ć, ponieważ dźwięki te są fizyologicznie równe, albo pisząc s przed c, cz, ć, trzeba pisać s przed s, sz, ś; w przeciwnym razie nie ma żadnej konsekwencyi.