terminów gramatycznych online
litera znak alfabetu
Geneza: łac. littera
Litera. Jednostka alfabetu.
Cytaty
LITERA litery kończone littere terminales ut a.p.S. etc. R J1(mp; av. terminaciones). Zob. BUCHSTAB, CZTENA, KOŃCZONY, SYLABA.
LITER ŁACIŃSKICH CO główniejszych, których pospolicie używamy, i ná których wszystkié náuki wyzwoloné, wszystkié mowy języków wszystkich, i práwie wszystká godność, i rozumy ludzkié, ile sie Krześciáństwá tycze, náwet wszystkié tájemnice głębszé pismá S. zásádzoné są, nié mász więcéj jedno dwádzieściá i trzy: któré tym porządkiem idą. abcdefghiklmnopqrstuxyz.
O téj literze, o, mówiąc ze mną pan Kochánowski chciał áby ná żadnym, o, po którym by szłá litèrá m, álbo n. krèská żadna kłádziona nie byłá [...].
Litery tym porządkięm kłádę, jáko są w obiecádle.
Litery u Fráncuzow są té co i u Polaków okróm w, miásto którego óni záżywáją tákiego v.
Litera w mowie, podobnie jak nuta w śpiewie ma wyobrażać głos pojedynczy, osobny, czyli głoskę. Tyle więc powinno być liter, ile jest w głoskozbiorze głosek.
Rodzaju nijakiego ze znaczenia są: wszystkie imiona wyrażające istoty niedorosłe, nierozwinięte, niedawno narodzone, np. dziecię, niemowlę, źrebię, cielę, kurczę, jagnię itd., niemniéj nazwy liter, np. wielkie A, małe b, twarde t, miękkie c; nakoniec wyrazy i całe zdania rzeczownie wzięte, np. piękne to twoje zaraz, prawdziwe twoje "jak matkę kocham".
Oprócz liter rozróżniamy jeszcze w piśmie znaki, które się znakami pisarskimi nazywają.
Ileż mamy głównych liter czyli głosek w polskiém abecadle? O. Głosek pierwotnych, głównych, w polskiém abecadle mamy 24.
Każdy wyraz wymówiony możemy napisać za pomocą znaków piśmiennych czyli liter. Litery nie należy brać za jedno z dźwiękiem. Dźwięki słyszymy: są to wrażenia słuchowe; litery zaś czyli znaki napisane rozpoznajemy za pomocą wzroku.