Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

alfabet

Język: polski
Geneza: łac. alphabetum < gr. alphábetos; α – álpha i β – bḗta
EJO 1999, 35 Definicja współczesna

Alfabet. Ułożony w ustalonym porządku zbiór wszystkich liter używanych do zapisywania tekstów danego języka (czasem rozpatrywany bez względu na ten porządek).

Cytaty

Rossyjski Alfabet trzydzieści liter pospolicie ma w używaniu, których Kształt, Nazwiska i Waga są następujące: Kształt A б в [...] Nazwisko Az Buky [...] Waga А B W [...]

[Россїйская азбука тритцать буквъ обще употребительныхъ имѣетъ, которыхъ начертанїя и имена суть слѣдующїя. Łomonosow, 1957, § 84.]

Иобъ Job... do mylnego czytania Нобъ, nowy, przywieść może dla podobieństwa litery И. z Н. Zkąd Ї. niewięcej przynależy do Alfabetu, jak Й.

[Иовъ, вмѣсто Іовъ, къ погрѣшному чтенїю новъ привести можетъ, для подобїя буквы И съ Н. Ради сего І не больше принадлежитъ въ азбуку, какъ Й. Łomonosow, 1757, § 85. ]

Alfabet angielski ma dwadzieścia trzy litery.

Od czasów Tertulliana, który żył w 2 wieku po Narodzeniu Chrystusa, ludy europejskie oznaczają zbiór głosek następujących po sobie według pewnego porządku, opartego piérwotnie na podstawie fizyjologicznéj, wyrazem alfabetum, alfabeta, alfabet, od semickiéj názwy piérwszych dwu głosek alfa [...], beta [...]. My nazywamy alfabet od piérwszych trzech głosek łacińskich a, b, c, abecadłem, Zygmuntowscy pisarze obiecadłem, Czesi i Korutanie abecedą [...].

Imiona własne słowiańskie oraz imiona wzięte z języków, nie używających alfabetu łacińskiego: Wyszehrad, Jelaczyc, Sołowiew, Brankowicz, Cankow, Trikupis i t. p .; tu należą także: imiona własne i nazwy ludów azyatyckich, afrykańskich, amerykańskich i australskich, np. chedyw (nie khedive), Czippewaje (nie Chippewaje, jak często piszą według transskrypcyi angielskiej, francuskiej, holenderskiej i t. p.).

Według pisowni oryginalnej pisze się imiona własne, wzięte z języków nowożytnych, które używają alfabetu łacińskiego: Goethe, Schiller, Rousseau, Byron, Bordeaux, Manchester i t. p.