jednoskaz

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Morz/1857
• SWil/1861
• SW/1900-1927
• Kor/1961

Liczba w jednostce Boga, w dwójce człowieczéj piérwszego społeczeństwa, i w mnogości stworzenia stanęła w jego umyśle, jako piérwsze pojęcie, nim odsłonił pochodnią badawczego rozumu; przeto iloskaz jest zawsze progiem, który poprzedza szczegółowe poznanie jestestw i ich stosunków, tak w ich jednostkach, w dwójkach, jako i mnogości. Piérwszy iloskaz nazwiéjmy jednoskazem (Numerus singularis), drugi dwuskazem, (Numerus dualis), a trzeci wieloskazem, (Numerus pluralis).

Jednoskaz .... Liczba pojedyncza (numerus singularis).

Obok jednak omówionych gramatyk stosujących rozmaite określenia tam, gdzie jeszcze nie było żadnego ustalonego, były i takie, które chciały wywrócić wszystkie, nawet już dawno ogólnie przyjęte. Do nich należał podręcznik A. Morzyckiego [...].

Numerus singularis — iloskaz jednoskaz, pluralis — wieloskaz, dualis — dwuskaz, casus nominativus — ktocomienny, genetivus — czyjwłaściwny, dativus — komuczynny, accusativus — cosprawialny, vocativus — wołający, instrumentalis — czemdziałaczy, localis — miejscowiący [...].