Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

brzmienie sposób wymawiania, dźwięk

Język: polski

Cytaty

Ch w kupie, brzmienie wydáje jáko sz polskie, oprocz że kiedy i nástępuje, bo wten czás jáko ś kreślowáte brzmi. v. g. Chat, kot [...]. chien, pies.

Syllábá jest jedna część słowá, ktora się powinná wymowić jednym brzmieniem, jáko to vérité, jest komponowáne z trzech syllab vé-ri-té.

P. Ktore wspołbrzmiące i gdzie jednakowe mają brzmienie?

§. I. O Głoskach i Wyrazach, tudzież o ich podziale i brzmieniu.

Rozdział X. o Przyimkach, z wymienieniem przybierających e dla miłego brzmienia, tudzież okazaniem na przykładach, które któremi rządzą spadkami.

Najogólniejsze przymioty języka polskiego są, zgodnie z charakterem narodu: męzkość i powaga w brzemieniu z jednéj strony, a łagodność i miękkość z drugiej.

Brzmienie, Brzmienny Laut i t. d.

Laut Brzmienie.

Terminologija brzmień.

Samogłoski polskie, zwane pospolicie nosowymi, dla różnicy od powyższych ṃ ṇ, należałoby nazywać znosowanymi. [Dopisek A. A. Kryńskiego]: Sądzę, że utartéj nazwy samogłoska nosowa nie ma potrzeby odłączać od samogłosek ą i ę i przenosić jéj na oznaczenie innych brzmień; wystarczy bowiem, zatrzymując tę starą nazwę dla samogłosek ą i ę, ..., nazywać dźwięki ṃ ṇ, jak wyżéj radzi szan. projektodawca, „samogłoskowym m” i „samogłoskowym n” .

Po spółgłoskach gardłowych k, g, i czasem nawet po ch, niezdolni jesteśmy wymówić grubego y tam nawet, gdzie ono z konieczności po nich następuje; ale wymawiamy zawsze tak, że to brzmienie dla ucha wyrównywa zupełnie brzmieniu samogłoski i.

Znak, który w piśmie oznacza jedną głoskę, nazywa się literą. [...]

Niektóre głoski, np. cz, dz ch, dzi (dź), wyrażamy w piśmie przez dwie, a nawet trzy złączone z sobą litery; zawsze jednak tworzą one jedną całość i mają jedno tylko brzmienie. Tak np. słowo czy składa się z trzech liter, a dwóch głosek.