Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

brzmienie sposób wymawiania, dźwięk

Język: polski

Cytaty

DE DIPHTONGIS. Diphtongus Zowie się kiedy dwá wokały w jednym brzmieniu sylláby, bywáją wymawiáne, jáko A i Mai Nigdy [...].

[...] zkąd my kładliśmy czasém th a czasém t nie iżby się tak wymawiać miało, ale iż bliżéj brzmienia tégo wyrazić nie mogliśmy.

Takie powinno być abecadło, jakie odrysowuje się w mowie całej żywej narodu, tj. ile w ustnej mowie jest różnych brzmień, dźwięków, syczeń, przycisków i dechów, tyleż powinno być liter w naszem abecadle [...].

[Stanisław Zaborowski] Niech to będzie pierwsze prawidło aby powszechnie zachowana była postać i znaczenie właściwe łacińskich liter. Ani na mało różniące się jich brzmienia zważać potrzeba, chyba że zmieniają znaczenie: wtenczas bowiem znamionami pewnemi, tę same jednak postać litery zachowawszy znaczyć głoski będzie.

Widzimy te pisma, ale brzmień nie słyszymy jak wówczas one wyrazy były wymawiane.

O stanowcem a niezbędnem odróżnianiu h od ch czyli łac. kh.

Niektórzy Polacy mało zwracają uwagi na różnicę brzmienia tych dwóch głosek.

[Zaborowski Stanisław] "Abyśmy liter właściwe zachowali brzmienie, jakie w łacińskich mają wyrażali, kiedy podobnież i w polskich brzmią... chyba że zmieniają znaczenie: to wtedy znamionami pewnemi, tę samą jednak postać litery zachowawszy znaczyć głoski trzeba".

Brzmienie, Brzmienny Laut i t. d.

Laut Brzmienie.

Terminologija brzmień.

Samogłoski polskie, zwane pospolicie nosowymi, dla różnicy od powyższych ṃ ṇ, należałoby nazywać znosowanymi. [Dopisek A. A. Kryńskiego]: Sądzę, że utartéj nazwy samogłoska nosowa nie ma potrzeby odłączać od samogłosek ą i ę i przenosić jéj na oznaczenie innych brzmień; wystarczy bowiem, zatrzymując tę starą nazwę dla samogłosek ą i ę, ..., nazywać dźwięki ṃ ṇ, jak wyżéj radzi szan. projektodawca, „samogłoskowym m” i „samogłoskowym n” .

Litera x ma cztery brzmienia: 1) Najczęściej czyta się jak polskie sz albo ś), przykład:

xarque (cz . szarke) suszone mięso [...].

Litera s ma brzmienie z tak przed m, n, na prz.: cysne (syzne) łabędź.