terminów gramatycznych online
spółgłoska głoska
Spółgłoski. Głoski, przy których wymawianiu występuje w obrębie jamy ustno-gardłowej przeszkoda (silne zwarcie lub silne zbliżenie narządów mowy), wskutek czego nie jest możliwy przepływ powietrza przez kanał głosowy bez zakłóceń.
Cytaty
Czy zaś na końcu zostawiać spółgłoskę, czy samogłoskę w przenoszeniu rozłączonego wyrazu; to się zostawia własnemu uchu i rozsądkowi, byle była zgłoska, i nie dwa wyrazy z jednego, jak to już rzekłem.
Głoski polskie dzielą się głównie na samogłoski i spółgłoski.[...] Samogłoski polskie dzielimy na otwarte: a, e, o, u, nosowe: ą, ę, cienkie: i, grube: y, pochylone: e, ó; wszystkie zaś inne litery zowią się spółgłoskami.
Spółgłoska jest to znowu głoska, która wydaje dźwięk zespolony, jakby złączony z inną literą, np. b (be), f (ef) [...].
W razie gdy przyimka jednozgłoskowego zakończonego na spółgłoskę, nie można łagodnie wymówić przed wyrazem, mającym na początku kilka spółgłosek, przydajemy mu głos eufoniczny -e; i tak: za ostro brzmi.
Te zaś głoski, których bez pomocy innych głosek czysto i dźwięcznie wymówić nie można, nazywają się spół-głosami czyli spółgłoskami, a nazywają się tak dlatego, że je tylko spólnie z samogłoskami dobrze wymówić można. Spółgłoskami będą zatem głoski: b, d, sz, r, l, m, cz, z, s, dz, itp.
Projekt Rady Szkolnej zmierzał do radykalnej reformy w sprawie pisowni imion własnych ze świata starożytnego. Stawiając ogólną zasadę: „zatrzymać pisownię oryginału, chyba wyraz zupełnie spolszczony, jak n.p. Cezar, A teny“, kazał „nazwiska greckie pisać we formie łacińskiej (Pisistrates, Alcibiades)“, łacińskie zaś „we formie łacińskiej, o ile nie zostały spolszczone (Vergilius ale Wergiliusz), zostawić q i x (Quintilian, Xenofon) a s nietylko po spółgłosce (Persefona), lecz także między samogłoskami (Pausanias)".
II. Pisownia spółgłosek.
Wyjątek stanowią tylko takie zgłoski, które się kończą na j albo na płynną (ł, l, r, rz, m , n, ń), ilekroć ona ma po sobie jakąkolwiek drugą spółgłoskę; n. p. szyj-ka, kij-kiem, biał-ko, wiel-ki, biel-szy, czar-ny, mar-twy, mor-ski, kłam-ca, Trem-becki.
§ 10.Spółgłoski. Spółgłoski są to szmery, powstające w pewnych miejscach jamy ustnej podczas pędu powietrza i przy zbliżeniu się lub zetknięciu ruchomego narządu mowy z nieruchomym.
Przytem wyrazy na -nier mają różne pochodzenie, a mianowicie jedne pochodzą od obcych, w których w rodzimym języku pisze się też -nier, a więc w nich obce i między spółgłoską a samogłoską winnoby się oddawać w polszczyźnie przez j np. francuskie ingenieur, pol. inżynjer.
W ogólności zawsze piszemy i (nie ji) na początku wyrazów i po samogłosce: igła, ich, moi, pokoik, kleić, stoisz i t. d. a także w złożeniu po przedstawce na spółgłoskę np. bezimienny, rozigrany.
Spółgłoska. Spółgłoski dźwięczne i bezdźwięczne. Spółgłoski czyste i nosowe. Spółgłoski twarde i miękkie. Spółgłoski: wargowe, wargowo-zębowe, przedniojęzykowe (zębowe i dziąsłowe), średniojęzykowe i tylnojęzykowe. Spółgłoski chwilowe (zwarte i zwarto-szczelinowe) i trwałe (szczelinowe i półotwarte).
Abecadło portugalskie dzieli się na samogłoski i spółgłoski.
Spółgłoski (consonantes) rozróżniamy: A. Ze względu na miejsce artykulacji: ★wargowe (bilabialne, dwuwargowe), ★wargowo-zębowe (labialno-dentalne), ★przedniojęzykowe: ★zębowe (dentalne) i ★dziąsłowe (alweolarne), ★średniojęzykowe, ★tylnojęzykowe (gardłowe, gutturalne).