imiesłów czynny czasu przeszłego

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Mał/1863
• Czep/1871–1872
• Mał/1879
• Jes/1886
• Kr/1917
• Łoś II/1925

Imiesłów czynny czasu przeszłego na ł, ła, ło; zdolny niekiedy przybierać także zakończenie na ły, ła, ło (zakończenie przymiotnikowe, obacz §. 263); np. czynił, czyniła, czyniło.

Imiesłowy są różne według znaczenia słów. […] Imiesłów czynny czasu przeszłego na ł […], a czasem na ły […].

Imiesłów czynny czasu przeszłego na ł, ła, ło; zdolny niekiedy przybierać także zakończenie na ły, ła, ło (zakończenie i znaczenie przymiotnikowe).

Czas przeszły.

(najprzód urabia się od tematu imiesłów czynny czasu przeszłego: kocha-ł, -a, -o, a z niego dopiéro przez dodanie końcówek osobowych tworzy się czas przeszły).

Do osnowy bezokolicznika należą następujące formy: 1. Bezokolicznik. 2. Imiesłów czynny czasu przeszłego. 3. Imiesłów czynny czasu zaprzeszłego. 4. Imiesłów przeszły bierny. 5. W staropolskim należał tu jeszcze czas przeszły chwilowy (aoryst)

Prócz tego do osnowy bezokolicznika należą wszystkie czasy opisowe albo złożone (np. mówił-em, zrobił-eś, będzie czytał,...), gdyż do ich utworzenia wchodzi imiesłów czynny czasu przeszłego (na -ł).

§ 274. Również imiesłowy czynne czasu przeszłego miały tematy spółgłoskowe, gdyż tworzyły się z suf. -u̯es, który w N. sg. m. n. miał formę -us i wymienił się po końcowej spółgłosce tematu czasownikowego na -ъ, po j na -ь, a po samogłosce na -vъ, stąd stsł. formy padъ, χvalь, viděvъ.