terminów gramatycznych online
samogłoska podniebienna
- Głosownia: Kr/1897
- Głosownia (Fonetyka): Kr/1917
- Opis fizyjologiczny i rodowód samogłosek: Malin/1869
Cytaty
[…] Piérwszą z nich t j. a, dlá jéj skłonności łączeniá się ze spółgłoskami gardłowemi k, h, jak tego dowodzą názwy łacińskich głosek ka, ha możnáby nazwać samogłoską gardłową, drugą dlá jéj fizyjologicznego pokrewieństwa ze spółgłoską podniebienną j, możnáby nazwać podniebienną, trzecią zaś, dlá jéj pokrewieństwa z wargową spółgłoską v, samogłoską wargową.
Z powodu że przy wymawianiu i i e jama ustna spłaszcza się skutkiem podniesienia grzbietu języka ku podniebieniu twardemu i strumień powietrza przez nią wychodzącego jest cieńszy czyli węższy, obie te samogłoski i i e nazywają się wązkiemi, albo podniebiennemi, albo miękkiemi w różnicy od pozostałych samogłosek twardych.
Samogłoski i, e nazywają się wązkiemi albo miękkiemi ([samogłoskami] podniebiennemi), ponieważ przy ich wymawianiu jama ustna spłaszcza się skutkiem podniesienia grzbietu języka ku podniebieniu twardemu, a strumień powietrza, przez nią wychodzącego, jest cieńszy, czyli węższy od tego, który przechodzi przy wymawianiu innych samogłosek.
Przykłady te wskazują, że samogłoska podniebienna e czasami ulega zmianie na samogłoskę niepodniebienną o lub też a.
Miękczenie grup spółgłoskowych. § 141. Nie tylko pojedyncze spółgłoski, ale i grupy dwu spółgłosek twardych w wyrazie (np. miasto), wskutek wpływu następującej samogłoski podniebiennej e, i, lub łącznie ze spółgłoską podniebienną j, uległy zmiękczeniu, a następnie przerodzeniu się w inne grupy.