Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zakończenie pierwotne

Hasło w cytatach: pierwotne zakończenie, piérwotne zakończenie
Język: polski

Cytaty

W wyrazach odmiennych szczególniéj uważać mamy na pierwotne zakończenie, od którego się formują inne zakończenia, jak to widzieliśmy w powyższych przykładach, gdzie od wyrazów pierwotnego zakończenia: Bóg, góra, zwierzę, biały, trąbić, który, stary, uformowały się inne: Boga, góry, zwierzęcia zwierzęta, imienia imiona, biała białe, bielszy bielsza bielsze, trąbią trąbił, którzy, starzy.

Wyrazy nieodmienne są te, które nie odmieniają pierwotnego zakończenia, czyli mają zawsze jedno i toż samo zakończenie np. do, od, po, przy, gdy, kiedy, ponieważ, bo, bowiem, albowiem, już.

Nie można łącznie pisać z matką, w siostrze, bo się nie mówi w pierwotném zakończeniu zmatka, wsiostra ale matka siostra.

W późniejszej dopiero epoce języka wyparte zostało pierwotne zakończenie e, w niektórych rzeczownikach, przez zakończenie przyp. Vgo drugiego wzoru téj deklinacyi, t. j. przez zakończenie u.

Zakończenie pierwotne ama podpierają i analogie starosłow. narzecza i (bardzo wprawdzie rzadkie) ślady w dawnych pomnikach polskich, np. rękama.

Końcówki: -owie, -i, są i tu pierwotnemi zakończeniami.

Narzędnik ma tu piérwotne zakończenie: y.