Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przypadek trzeci cosprawialny

Hasło w cytatach: cosprawialny, przypadek 3ci cosprawialny, trzeci przypadek
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)

Cytaty

Trzeci przypadek z działań sprawomianu wynikły, jego czynnym wpływem skutkowany, który nazwać można cosprawialny, (accusativus) odpowiada na pytanie: jaki jest skutek działania? kogo? co dotyka? (…).

Przypadek 3ci cosprawialny, w żywotnych jest taki sam, jak drugi: pana, króla, tryka, móla.

Przypatrując się rozwojowi odmian tego oddziału dosprawianów odmiennych, dojrzeć można w większéj części, bo wiele jest ułomnych, trzy przypadki połączone, jak u istotników, piąty, zawsze ze stosunnikiem. (…) Trzeci wreszcie jest ten, w którym dosprawian równa podobieństwo, albo daje podobieństwu piętno tożsamości, nazwiéjmy go równającym (coëquativus); — przybiera stosunniki: na, we, po, — np.: na wyż, w dłuż, po niemiecku.

Przypadek trzeci cosprawialny .... Przypadek czwarty, (accusativus).

Obok jednak omówionych gramatyk stosujących rozmaite określenia tam, gdzie jeszcze nie było żadnego ustalonego, były i takie, które chciały wywrócić wszystkie, nawet już dawno ogólnie przyjęte. Do nich należał podręcznik A. Morzyckiego [...].

Numerus singularis — iloskaz jednoskaz, pluralis — wieloskaz, dualis — dwuskaz, casus nominativus — ktocomienny, genetivus — czyjwłaściwny, dativus — komuczynny, accusativus — cosprawialny, vocativus — wołający, instrumentalis — czemdziałaczy, localis — miejscowiący [...].