Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

spółgłoska miękka podniebienna

Hasło w cytatach: miękka spółgłoska podniebienna, spółgłoska podniebienna miękka
Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)
  • Część I. O głoskach: Mucz/1825
  • Głosownia: Kon/1920
  • Podział spółgłosek na twarde i miękkie oraz według narzędzi mownych. Zwątlanie samogłosek. Spółgłoski mocne, słabe i płynne. Pochylanie samogłosek: Czep/1871–1872

Cytaty

Z powyższych uwag nad wymawianiem spółgłosek i miękczeniem ich wypadają następujące prawidła. […] 3) Dwom po sobie następującym syczącym spółgłoskom nadajemy zawsze toż samo brzmienie, to jest: albo obie są gardłowe, albo obie podniebienne miękkie, dlatego zmiana jednéj pociąga za sobą zmianę drugiéj np. miejsce, mieścić [...].

Według narzędzi mownych ruchomych, spółgłoski się dzielą na wargowe i językowe. […] Językowe, na podstawie narzędzi nieruchomych, w pobliżu których język działa, dzielą się na: zębowe, podniebienne i gardłowe. [...] Podniebienne twarde: r. miękkie: rz, j.

[…] W piérwszej, formie trzywzory: do piérwszego należą istotniki, kończące się na spółgłoskę twardą wargową lub zębową i na r […]; do drugiego istotniki, zakończone na spółgłoskę miękką wargową lub zębową, odpowiednią takiéjże twardéj oprócz ł [...]; do trzeciego wzoru należą istotniki, zakończone na gardłową twardą lub odpowiednią jéj podniebienną miękką, oraz na l, rz, j.

§ 15. Miękką spółgłoską podniebienną jest j.