Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

czechizm

Hasło w cytatach: czechizmy
Język: polski
Dział: Leksykologia, Etymologia (współcześnie)
  • Budowa wyrazów: Łoś II/1925
  • Historyczny rozwój Grafiki polskiéj na podstawie alfabetu łacińskiego; wyszczególnienie i rozbiór abecadeł polskich; gramatyczne abecadło wszechsłowiańskie: Malin/1869
  • Skłanianie rzeczowników: Malin/1869
  • Słownik, t. 1: A-G: SW/1900-1927
  • Słownik, tom I (A-C): Dor/1958–1969

Cytaty

[…] Jeżeli Kochanowski sądził, że spółgłoski m, n, zakrywające zgłoskę, nie pochylają samogłoski o […], miáł zupełną słuszność, gdyż pisać i wymáwiać dóm , trón, byłoby czechizmem […].

[…] Lecz tych staropolskich form nárzędnika liczby pojedyńczéj, jako oczywistych czechizmów, używać się dzisiáj nie godzi.

Czechizm, u, lm. y wyraz a. zwrot właściwy językowi czeskiemu, naleciałość z języka czeskiego.

Nawet przy rzeczownikach na -ciel np. wierzyciel przymiotnik brzmi wierzytelny, wobec czego Vondrák (536) oświadcza się za tem, że są to czechizmy, według których tworzono później nowe formacje na -telny, n. p. czytelny XVII w. Birkowski [...].

Czechizm mIV, D. -u, Ms. -zmie «słowo (albo zwrot) właściwe językowi czeskiemu, przeniesione do innego języka»: Tam tylko można na pewno upatrywać czechizm, gdzie kryteria fonetyczne nie pozostawiają żadnej w tym względzie wątpliwości. LEHR Szkice 97. [...] // SW.