terminów gramatycznych online
dopełnienie dalsze
Język: polski
Cytaty
Wśród dopełnień rozróżniamy dopełnienie bliższe i dopełnienie dalsze.
Dopełnieniem dalszym słowa (przechodniego lub nieprzechodniego) nazywamy dopełnienie, które nie może stać się podmiotem strony biernej (słowa nieprzechodnie nie mają wcale strony biernej), np. Pomagać bliźniemu; — dać bratu (ale: dać książkę—dopełnienie bliższe);—obchodzić kogo;—opowiadać o czym (ale: opowiadać co); martwić się czym; zaczynać od czego itd.
Dopełnienie dalsze może być wyrażone wszystkimi przypadkami (z wyjątkiem mianownika i wołacza) z przyimkiem lub bez przyimka.
Dopełnienie bliższe w zdaniu przekształconym ze strony czynnej na bierną staje się podmiotem [...]. Dopełnienie dalsze w tak przekształconym zdaniu zachowuje nie zmienioną postać.
Obfitą terminologię z zakresu składni zawiera jej właśnie poświęcona a wydana już po ukazaniu się rozprawy Riesa książka A. Krasnowolskiego.
Terminologia. Propositio indicativa — zdanie oznajmujące [...]; subiectum — podmiot, praedicatum (compositum) — orzeczenie (złożone), copula — łącznik, praedicatum nominale — orzecznik, obiectum directum — dopełnienie bliższe, indirectum — dalsze [...].