Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

głoska pojedyncza

Hasło w cytatach: głoska pojedyńcza, głoski pojedyncze
Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)
  • Część pierwsza prawideł gramatycznych albo początkowania: Szum/1809
  • Fonetyka opisowa: Benni/1923
  • Wyobrażenie, pojęcie, wyraz, znaki pisarskie, głoska, zgłoska, podziały wyrazów: Czep/1871–1872

Cytaty

Znając głoski pojedyńcze i umiejąc je tak pojedynczo, jako też w wyrazach wymawiać, trzeba dobrze umieć czytać każdą rzecz po polsku drukowaną albo pisaną.

Co są zgłoski pojedyńcze, a co złożone? Z liczby głosek jedne, jak: a, c, ć, d, r, s, t, ż— mają jeden znak na wydanie pojedyńczego brzmienia lub głosu, i takie nazywają się pojedyńczemi; drugie, jak: cz, dz, dź, dż, rz, sz, ch, mają dwa znaki na wydanie jednego brzmienia; takie głoski nazywają się złożonemi czyli dwójkami.

Głoski typu c, mianowicie dźwięczne ʒ ǯ ʒ́ bezdźwięczne c č ć, zwane afrykatami (affricatae) w literaturze fonetycznej, są głoskami zwarto-szczelinowemi. Odczuwamy je słuchem jako głoski pojedyncze, różnią się one jednak zasadniczo od wszystkich innych tem, że nie są artykulacyjnie proste i jednolite, lecz składają się z dwóch części, pierwszej: zwarcia, i drugiej: szczeliny.