Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

verbum perfectum
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: perfecta, perfectum, verba perfecta
Język: łaciński
Dział: Fleksja (współcześnie)
  • Część druga prawideł gramatycznych, czyli odmiennia: Szum/1809
  • Część trzecia. Rzecz o słowach: Such/1849
  • De Etymologia: Mora/1592
  • Dodatek trzeci: Szum/1809
  • Eine kurz⸗gefaßte Grammatica (Krótka gramatyka): Mon/1722
  • Rozdział VI. O słowie: Kop/1778

Cytaty

Mora/1592, s. 160 K8v [164] Definicja

Quae Verba vocantur perfecta seu Primitiva, [id est, primitivae Speciei?] Quae non aliunde formantur, [hoc est, sunt primae Verbi positiones, unde verba derivativa cadunt] Ut: Lego, [Czytam.] Dico, [Mowię.] Rego, [Proszę, pytam.], Caleo, [Ciepło mi.] Pario, [Rodzę] Mergo, [Ponurzam.]

[Które czasowniki nazywane są doskonałymi lub pierwotnymi [to jest, postaci pierwotnej]? Te, które nie są tworzone z innego miejsca [to jest, są pierwszymi pozycjami czasownika, od których tworzone są czasowniki derywowane].]
Mon/1722, s. [81]

Da doch diese Verba andere Perfecta haben.

Kop/1778, t. I, s. 33 Definicja

Dać, dałem [...] Takie Słowa zowią się Dokonane (perfecta) że znaczą czynienie dokonane.

Szum/1809, s. 91

Słowa jednotliwe dzielą się na dwa niższe gatunki :

A. Na dokonane (perfecta), np. dać, strzelić; i

B. na niedokonane (imperfecta), np. pisać, czytać.

Szum/1809, s. 229

Dokonane słowo, verbum perfectum.

Such/1849, s. 113 (przypis)

Nie znamy języka, w którym by były Czasowniki bierne. Dawni gramatyce wymarzyli je w słowach swoich, inni ślepo za nimi prawią. Jeżeli amor nie będzie odmianą Czasownika ame, ale osobnym Czasownikiem; toć równym prawem logiczném wyrazy amo, amavi, amabo itd. nie będą odmianami jednego trzona: am-, ale powstałyby osobne verba praesentia, perfecta, futura etc.

Powiązane terminy