terminów gramatycznych online
temat zmiękczony
- Skłanianie rzeczowników: Malin/1869
Cytaty
[…] Ta tedy przewáżnie większá część temátów zmiękczonych, po których przed m, tak w starosłowiańskim jak i polskim języku, musi być koniecznie spójka e, pociągnęła za sobą przemianę o w czyste e, i po temátach twardych […].
[...] Do 2go skłonieniá zaliczámy wszystkie rzeczowniki nijakie kończące się w mianowniku liczby pojedyńczéj po spółgłosce twardéj na o, po zmiękczonéj na e lub ę, których biernik liczby pojedyńczéj niczym się nie różni od mianownika. Końcówki tego skłánianiá w miejscowniku i nárzędniku, tak liczby pojedyńczéj, jako téż i w celowniku liczby mnogiéj, niczym się nie różnią od tychże końcówek 1go skłánianiá. A kiedy dopełniácz liczby pojedyńczéj kończy się tutáj zawsze na a, to dopełniácz téjże liczby w 1ym skłánianiu kończy się pospolicie u jednych rzeczowników na a, u drugich zaś na u, celownik zas liczby pojedyńczéj kończy się tutáj na u, w 1ym zaś skłánianiu pospolicie na oɣi i tylko u nie wielu na u. Nakoniec dopełniácz liczby mnogiéj kończy się tutáj na ostatnią spółgłoskę temátu; w skłánianiu zaś 1ym już na óv po temátach twardych, już na i lub óv po temátach zmiękczonych, już na ostatnią spółgłoskę drugiego temátu. To skłánianie rozkłádámy również na 3 wzorce:1szy obejmuje rzeczowniki nijakie jednotemátowe, kończące się w mianowniku liczby pojedyńczéj po spółgłosce twardéj na o, 2gi zaś jednotemátowe kończące się po spółgłosce zmiękczonéj na e, 3 ci zaś obejmuje rzeczowniki nijakie dwutemátowe, kończące się w mianowniku na samogłoskę ę następującą po spółgłosce zmiękczonej c lub m.