terminów gramatycznych online
guna
Geneza: sanskr. guṇá 'jakość'
- Głosownia: Mał/1879
- Prawidła samogłoskowe: Malin/1869
- Skłanianie rzeczowników: Malin/1869
Guṇa. 1. W gramatyce stind. tzw. pełny stopień alternacyjny samogłosek w pierwiastku. [...]. 2. W językoznawstwie współczesnym termin ten niekiedy jest używany na oznaczenie pełnego stopnia wokalizmu.
Cytaty
„Tu náleżą przedewszystkim owe w sanskrycie często pojawiające się stopniowaniá samogłosek, które indyjscy gramatycy nazywają Guna (to jest cnota, siła) i Vriddhi (wzrost czyli pomnożenie). To stopniowanie záleży na dwugłoskowaniu, albo przedłużeniu krótkiéj samogłoski piérwiástku, Guna jest wsunięcie krótkiego ä, Vriddhi długiego ā (przed samogłoskę). Przez Gunę powstaje i, przed którym stáwá ă krótkie, samogłoska e,[...] przez Vriddhi zaś długie ā+i daje ai. [...]."
[...] Tą końcówką w sanskrycie jest ōs, powstałe przez przesuwkę znamienia miejscownika liczby mnogiéj su i przez zestopniowanie w gunę o samogłoski u, którą już známy jako znamię miejscownika i jako końcówkę dopełniaczá i celownika liczby pojedyńczéj w skłánianiu polskich rzeczowników.
Mianowicie były zdolne i potrzebowały nieraz koniecznie takiego spotęgowania samogłoski i i u: i nabrzmiewało w takich razach w ia albo ai, oi, ei (niekiedy zapewne także i w iu); podobnie u potęgowało się w au, ou, ъu, eu albo ua. To na własną swoję rękę niejako pęcznienie samogłosek i i u w niektórych wyrazach nazywa gramatyka porównawcza guną, terminologia wzięta z sanskrytu.