wyraz główny morfologia

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Kam/1870
• Mał/1879
• Uchw.AU/1891
• Król/1907

Wyrazy złożone z przyimków lub przyrostków rozdzielają się: albo w tém miejscu gdzie się przyrostek kończy a główny wyraz zaczyna, np. pod-lepić [...] albo w połowie głównego wyrazu, np. nadro-bić, podle-pić, rozwe-selić.

Jeżeli za spajający się z przybranką główny wyraz nie jest słowem, lecz imieniem lub partykułą: wtedy wnosi mu ona samę tylko bliższą owę danego znaczenia zabarwę [...]. Tak np. zabór, wybór, pobór, przybór, dobór, zbór... wszystko to różni się coraz inną tutaj barwą swego znaczenia, a samo bór (= las) ma się do nich obecnie już zgoła jak obcy wyraz.

[Antoni Małecki] Wyrazy opatrzone na początku jaką przybranką, t. j. zaczynające się od bez (beze), do, na, nad (nade), od (ode), o, po, pod (pode), przed (przede), przy, u, we, ze, za — ob (obe), prze, roz (roze), wy, wez (wes), można rozdzielać albo w tem miejscu, gdzie się przybranka albo przybranki z głównym wyrazem stykają, np. prze-zwać, roze-drzeć, ob-u-marły, — albo też w środku głównego wyrazu, np obu-mar-ły, rozpa-trywać lub rozpatry-wać, westchnienie, oblę-żenie i t. d.

[Antoni Małecki] W pierwszym razie pamiętać zatem o tem należy, że nie można oderwanych końcowych głosek przybranki doczepiać do wyrazu głównego, ani też początkowych głosek wyrazu głównego doczepiać do przybranki.

[...] np. oddziela sie pierwiastek od przedrostka: [...] nie można rozdzielać: be-zład, na-dmiar, po-djąć; nie doczepia się początkowych głosek wyrazu głównego do przedrostka, to jest nie można pisać: przesz-łość, przer-wa, przys-tawić itd.