Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rodzaj sprawujący

Hasło w cytatach: rodzaj spráwujący, spráwujące
Język: polski

Cytaty

SPRAWOWAĆ [...] – 2) gram. rodzaj sprawujący, przez ktory sprawujemy genus activum RN (k. tyt.).

Rodzáju słow wiele są? pięć. Ktore? spráwujące, cierpiące, oddzielne, pokłádájące i pospolite. Spráwujące ktore są?

Genera verborum quot sunt? quinque. Quae? Activa, Passiva, Neutra, Deponentia, et Communia. Activa quae sunt? [...]

Genera verborum quot sunt? quique. Quae? Activa, Passiva, Neutra, Depontentia, et Communia. [...] Activa quae sunt? Quae in o desinunt, et accepta r litera faciunt ex se passiva, ut lego, legor.

Rodzáju słow wiele są? pięć. Ktore? Spráwujące/ Cierpiące/ Oddzielne/ Pokłádájące/ i Pospolite.[..] Spráwujące ktore są? Ktore w kończą się/ i wziąwszy literę czynią z siebie cierpiące/ jáko czytam/ jestem czytány.

Genera in verbo sunt quinque; rodzajów w słowie jest pięć, activum, sprawujący, ùt moneo, jako napominam, passivum, cierpiący, ùt moneor, jako napominają mnie, neutrum, oddzielny, ùt sedeo, jako siedzę, deponens, pokładający, ùt loquor, jako mowię, revertor, wracam się, commune, pospolity, ùt moror, jako bawię się.

Praktyczny rezultat tego powoływania się na mistrza stanowi u Dobrackiego obok posługiwania się nowożytnymi terminami także ich słownik niemiecko-łacińsko-polski, zawarty w jednej edycji drugiego wydania jego gramatyki.

Terminologia [...].

Coniugatio — sprzężenie: genus activum — rodzaj sprawujący, passivum — cierpiący, modus indicativus — sposób mianujący, ukazujący, pokazujący (wyd. 1. s. 138), coniunctivus — złączający, imperativus — rozkazujący, infinitivus — nieokreszony, kończący.