Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rodzaj strona czasownika

Hasło w cytatach: rodzáj, rodzaj słow, rodzáj verbi, rodzaje werbow
Język: polski
Dział: Morfologia (współcześnie)
Definicja współczesna

Kategoria strony czasowników

Cytaty

RODZAJ [...] – 2) gram. rodzaj genus plura signat ..., item capitur pro accidente partium orationis R n7; rodzaj genus RN (wykl. przednia); męski rodzaj masculinum genus R t1 (mp; av. masculus); commune genus pospolity rodzaj, i męski i niewieści ut hic et hec homo aut virgo aut sacerdos jako ten i ta kapłan RN (wykl. przednia); rodzaj sprawujący, przez ktory sprawiemy genus activum RN (k. tyt.); promiscuum ..., item promiscuum genus in nomine quod Grece epicenum, i. supra commune dr, est quod sub una voce et uno articulo comprehendit animalia utriusque sexus {zamieszany rodzaj, vide supra epicenum} R B5v; epicenum genus zamieszany rodzaj, gdzie nie możemy rozeznać, jestli ta abo ona rzecz iest ut sunt passer, aquila, milvus RN (wykl. przednia); epicenum i. promiscuum genus pospolity, zamieszany rodzaj, gdzie nie możemy rozeznać, jestli ta abo ona rzecz jest ut hic passer, hec aquila, mustela, milvus R I1v (md); dubium genus wątpliwy rodzaj, ut hic aut hec dies R n7 (md; av. genus) i RN (wykl. przednia); rodzaje Rozne, Co się w pr[z]yszłym czasie jakoby cirpiące wymowią genera neutropassiva RN (k. tyt.). Zob. LIDŻBA, LUD, NAROD, OBOJ, ODDZIELNY, POGŁOWIE.

Słowu ile przypada: Siedṁ. Ktore: Jákość, sprzężenie, rodzaj, liczbá, wyobráżenie, czás i osobá.

Verbo quot accidunt? Septem. Quae? Qualitas, coniugatio, genus, numerus, figura, tempus et persona.

Rodzáju słow wiele są? pięć. Ktore? spráwujące, cierpiące, oddzielne, pokłádájące i pospolite.

Genera verborum quot sunt? quinque. Quae? Activa, Passiva, Neutra, Deponentia, et Communia.

Genera verborum quot sunt? quinque. Quae? Activa, Passiva, Neutra, Deponentia, et Communia.

Rodzáju słow wiele są? pięć. Ktore? Spráwujące/ Cierpiące/ Oddzielne/ Pokłádájące/ i Pospolite.

Słowo jest część mowy, nachylájąca się przes sposoby czásy liczby i osoby. Dzieli sie rozmáicie. Naprzód względęm osoby, jest Osobisté i Nieosobisté. powtórnie względęm náchylánia jest Regulárné i Nieregulárné. po trzecié, względęm exystęncjéj jest istotné i Przymiótné. poczwarte względęm zgadzánia sie z inszymi częściámi mowy, jest Przechodzącé sie i uwolnióné. po piąté względęm rodzáju, jest Czyniącé, Cierpiącé, i Oddziélné. po szosté względęm zupełności, jest Obfitującé, Defektowé, i Średnié. po siódmé względęm sposobów, jest skóńczóné álbo Ográniczóné i Nieskóńczóné álbo Nieográniczóné.

Rodzáj w słowie Fráncuzi zowią, raczéj la voix niby głos, niżeli le genre. Bierze sie tu za przymiot, którym sie wyraża uczynek álbo ciérpięnié pochodzącé od słowá.

Krom tych czterych i zwyczájnych Rodzájow Verbi, są też i Neutro Passiva, to jest tákowe Neutra, ktore swoje Perfectum, czynią jáko Passivum, jáko gaudeo, gavisus sum, weselę się, audeo, ausus sum, śmiem, ważę się, fido, fisus sum ufam.

Rodzaje albo gatunki werbow. P. Ktore są rodzaje albo gatunki werbow? O. Te pięć: Słowo czyniące. Słowo cierpiące. Słowo oddzielne. Słowo ściągające. Słowo posiłkujące.

Wiele jest w słowie przypadkow? octo, ośm, Figura wyobrażenie, species, kształt, Genus, Rodzaj, conjugatio, Sprzążenie, modus sposob, Tempus, czas, numerus, liczba, Persona Osoba. [...] Genera in verbo sunt quinque; rodzajów w słowie jest pięć, activum, sprawujący, ùt moneo, jako napominam, passivum, cierpiący, ùt moneor, jako napominają mnie, neutrum, oddzielny, ùt sedeo, jako siedzę, deponens, pokładający, ùt loquor, jako mowię, revertor, wracam się, commune, pospolity, ùt moror, jako bawię się.