terminów gramatycznych online
zwarcie
- Dialekty języka polskiego: Nitsch/1923
- Głosownia: Król/1922
- Głosownia (Fonetyka): Kr/1917
- Historyczna fonetyka czyli głosownia: Rozw/1923
Cytaty
Ruchome bowiem narządy mówne mogą stykać się ze sobą, albo z nieruchomemi narządami, lub też mogą zbliżać się wzajemnie i wtedy w jamie ustnej tworzy się zwarcie lub szczelina, które napotyka prąd powietrza idący z płuc i które wywołują falowanie tego powietrza czyli dźwięk.
Ze względu na działanie narządów mowy, tak zwane zwarcie, spółgłoski p, t, b, d, g, m, n, nazywamy chwilowemi (zwarte i zwarto szczelinowe), spółgłoski zaś: f, s, sz, ch, w, z, ż, ź, trwałemi (szczelinowe i półotwarte).
Bardzo częste zaniechanie jednego zwarcia [...].
Natomiast głoski s z w tem położeniu utrzymały swą palatalizację, oczywiście wskutek braku zwarcia, zatem głośny woźny, podobnie jak wszystkie w ogóle spółgłoski przed tylnemi i wargowemi, wskutek zasadniczej odległości jednych od drugich, bo następujące gardłowe i wargowe nie przeszkadzały artykulacji przodu języka, zatem ćma gańba itd.
Zaś przy tęskny <- teskny ani s ani k (artykułowane blisko głosu ch ze zwarciem między języczkiem a tyłem języka) nie przeszkadzały antycypacji opuszczenia języczka, potrzebnego do artykułowania n.