Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rzeczownik zbiorowy

Hasło w cytatach: rzeczowniki zbiorowe
Język: polski
Dział: Fleksja, Części mowy (współcześnie)
EJP 1991, 295 Definicja współczesna

Rzeczowniki zbiorowe (collectiva) są to formacje odrzeczownikowe oznaczające zbiory przedmiotów nazwanych przez podstawę słowotwórczą, np. ptactwo 'zbiór ptaków'.

Cytaty

Rzeczownik [...] złożony, który się z kilku wyrazów składa: arcy-biskup, przedsięwzięcie. — zbiorowy, gdy jeden wyraz wielość oznacza; lud, ślachta, wojsko, las. — liczbowy, gdy wyraża ilość czego: jeden, pięć, dziewięć, tysiąc, piąty.

W Rozdziale III. między gatunkami Rzeczowników, jest tak nazwany mężczyński (c), nie-mniej kobiecy, samczy, samiczy, stanowy, zbiorowy, liczbowy, i t. d.

§ 18. Już z tych przykładów widać, że rzeczownikami mogą być wyrazy o bardzo różnym znaczeniu, dla tego też w gramatyce, wśród samych rzeczowników, odróżniamy rzeczowniki osobowe od rzeczowych, żywotne od nieżywotnych, zmysłowe od umysłowych, własne od pospolitych, zbiorowe od jednostkowych.

Rzeczowniki zbiorowe oznaczają zbiór przedmiotów lub też ludzi, np. las, wojsko, tłum, zwierzyna, flota, zboże, szlachta, młodzież [...].

Również nie posiadają liczby mnogiej niektóre rzeczowniki zbiorowe, np. zwierzyna, nabiał, szlachta, pierze, kwiecie i t. p.