Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

słowo dążliwe

Hasło w cytatach: słowa dążliwe
Język: polski

Cytaty

Słowa bądź dokonane bądź niedokonane znaczące zwłaszcza ruch albo przenoszenie się z miejsca na miejsce, dwojakie mamy w języku naszym: jedne wyrażają dążenie z jednego miejsca lub celu zamierzonego; drugie malują tylko ruch rzeczy nie wskazując kierunku zkąd, dokąd: dla rozróżnienia jednych od drugich nazwiéjmy tamte dążliwemi: np. te; niesie, płynie, leci, bieży, pędzi, jedzie, wiezie, idzie, lezie, pełznie i t. d. Znaczącze tenże sam ruch bez wytknięcia jego kierunku, są te: nosi, płynie, leci, biega, pędzi, jeździ, wozi, chodzi, łazi, pełza i t. d.

[...] Słowa bądź dokonane, bądź niedokonane, znaczące zwłaszcza ruch albo przenoszenie się z miejsca na miejsce, dwojakie mamy w języku naszym: jedne wyrażają dążenie z jednego do drugiego miejsca, lub célu zamierzonego; drugie malują tylko ruch rzeczy, nie wskazując kierunku skąd, dokąd; dla rozróżnienia jednych od drugich, nazwiéjmy tamte [słowami] dążliwemi np. płynie, pływa, leci, lata.

Przy słowach dążliwych, a mianowicie z przyimka do złożonych, rzecz będąca celem dążenia, wyraża się 2gim przyp. z tymże przyim. albo téż bez niego. [...] Np. Dojeżdżać do obozu. Dopaść obozu.

Słowo dążliwe oznaczają ruch skierowany ku jakiemu celowi, a niedążliwe oznaczają ruch bez wskazania kierunku, albo też samą możność wykonania ruchu.

Ze względu na kierunek czynności słowadążliwe i niedążliwe.