Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

adiectivum

Język: łaciński

Cytaty

Quid est adiectivum? Cui addi poest, Vir, mulier, animal: Ut albus, alba, album. Hoc est, cuius significatio per se absque altero addito non intelligitur, nec in oratione absolute ponitur. to jest. Adiectivum nomen, niemoże być sine substantivo nomine.

[Czym jest [imię] przymiotne? To takie, do którego można [coś] dołożyć, [np.] "vir" ('mężczyzna'), "mulier" ('kobieta'), "animal" ('zwierzę'), jak "albus, alba, album" ('biały, biała, białe'). To jest, którego znaczenie nie jest samo przez się zrozumiałe, bez dodania czegoś drugiego, ani nie kładzie się go w mowie absolutnej.]

WTORA CZĘSC DE NOMINE Eiusque ACCIDENTIBUS.

O Imieniu i jegoż przypadkách. Imię jest dwojákie, Substantivum et Adiectivum.

[...] Adiectivum názywa się przydátne Imię, ktore sámo przez się nic nie znáczy, ále gdy się złączy, álbo przekłádáne będzie Substantivo, istotnemu Imieniu, ná ten czás jego istność własność, ábo okoliczność jáką wyraza [...].

Dwojákie jest Imię, to jest, Istotne álbo Substantivum, drugie przydatne álbo adjectivum.

Е. i Я. często używają się za jedno, osobliwie w wielkiej liczbie (in numero plurali) przydatnych (adiectivorum) piszą Святые, Swięci, i Святыя. Ta odmienność liter, E. у Я. w rodzajach imion przydatnych, (in generibus nominum adjectivorum), żadnej różnicy znacznej nie sprawuje.

PIĄTE skłonienie zamyka w sobie imiona przydatne (adiectiva) wszystkich trzech rodzajow.

Imiona są wielorakie. Nomen substantivum: Imie istotne, krocej: Istotnik, albo Rzeczownik. Nomen Adjectivum: Imie przyrzutne, przymiotne, krocej Przymiotnik. Nomen proprium: Imie własne czyli szczegulne. Nomen appellativum: Imie nazowne, mianowne, czyli pospolite. Nomen gentile, gentilitium: Imie Narodowe, Rodowe.

Następnie światło przewodniczące wiedzy człowieka, poprowadziło go do badania jestestw w ich kształtach i treści — do pojmowania właściwości, czyli przymiotów każdego,—wskazywało mu, jakie ony są, dla czego są, i nazywało przymioty wedle rodzaju istotników. A to jest druga doba w mowie, a miano tych nazwań jest przymiotnikiem, (Nomen adjectivum).