terminów gramatycznych online
brzmienie spółgłoskowe
Język: polski
Cytaty
W porównywaniu brzmień spółgłoskowych nie tylko wskazywać się ma podobieństwo między ba bia, pa pia, wa wia, ł la ale oraz między ba pa, bia pia, wa fa, ha cha it.d. co wiele pomoże do wprawy w należyte każdéj syllaby wymówienie.
Spółgłosek miękkich dziesięć: b', ć, dź, f', ḿ, ń, ṕ, ś, ẃ, ź, np. gołąb', nić, miedź, traf', karḿ, koń, rząṕ, Staś, paẃ, gałąź. Te spółgłoski są wyższém, doskonalszém brzmień spółgłoskowych wyrobieniem. Do nich możemy doliczyć d', r', t', w wyrazach z mowel sławiańskich, zwłaszcza rosyjskiej wziętych np. diak, narieczije, tiutiun, dawat'.
[Zygmunt Sawczyński] Końcowe i wcześnie już zaczęło bądź pełznąć, zostawiając po sobie ślad w zmiękczonéj spółgłosce (z trybu rozk. stani zostało stań), bądź odpadało tam, gdzie urabianie miękkiego brzmienia spółgłoskowego z eufonicznych względów było trudniejszém (n. p. z robi zostało tylko rób), bądź wreszcie zabezpieczał je instynkt, że tak powiem, językowy dodaniem końcowego j; n. p. od ciąć tnij; a podobnie od jąć: imi i imij; w złożeniu więc: wezmi i wezmij.
[...] Wszelako w mowie słowiańskiéj, a następnie polskiéj, w skutek rozlegle rozgoszczonego jotacyzmu tak obfitéj w brzmienia spółgłoskowe, kierunek taki fonetyczny mógłby być łatwo powodem wielkiéj gmatwaniny w etymologiji wyrazów, a nástępnie zaszkodziłby zrozumiałości mowy pisanéj [...].
3) zmiękczone c wyrażać znakiem ć przed spółgłoskami i w pogłosie [...] 5) inne zmiękczone brzmienia spółgłoskowe wyrażać w pogłosie jak po polsku, unikając znaku ь.