Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rzeczownik przyswojony

Hasło w cytatach: przyswojone rzeczow., rzeczowniki przyswojone
Język: polski
Dział: Leksykologia (współcześnie)
  • Dodatek. Projekt ortografii polskiej w podręcznikach szkolnych: Uchw.AU/1891
  • Fleksja czyli nauka o odmianach: Kr/1897
  • Fleksja czyli nauka o odmianach, albo odmiennia: Kr/1917
  • Nauka o słowach i ich odmianach: Łaz/1861
  • Skłanianie rzeczowników: Malin/1869

Cytaty

[…] Rzeczowniki przyswojone, na ans zakończone, używają się błędnie z końcówką e; któréj się nigdy po twardéj spółgłosce nie dodaje, np. kwadranse, finanse.

[…] S tego co się wykázało w powyższym paragrafie nie wypływá bynájmniéj, ażeby rzeczowniki przyswojone naszemu językowi z greczyzny lub łaciny przybierały zawsze tę samę odpowiednią końcówkę rodzajową […].

Zakończenie ay. I. a) Przyswojone rzeczow. z łacińskiego i greckiego, tam nijakie a u nas męskie, mają w 1. przyp. l. m. — a (na 1. miejscu) obok — y.

Rzeczowniki przyswojone z łaciny (na -ānus, - īnus), jak: kasztelan, kapelan, zakrystjan, oraz nazw y zakonników: dominikan, franciszkan, bazyljan, augustjan, paulin, bernardyn, kapucyn, miały dawniej wyłącznie formy mianowmika licz. mn. zakończone na i, to jest: kasztelani, kapelani, zakrystjani.

Rzeczowniki zarówno swojskie jak i przyswojone z łaciny z przyrostkiem w mianowniku liczby pojedynczej -anin, np. ziemianin, włościanin, dworzanin, mieszczanin, Kaliszanin, Krakowianin [...], mają deklinację liczby pojedynczej prawidłową [...].