Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

liczebnik

Język: polski
EJO 1999, 337-338 Definicja współczesna

Liczebnik. Wyraz o funkcji wskaźnika ilości (liczby) przedmiotów, kolejnego miejsca w zbiorze przedmiotów.

Cytaty

Nazwa: Liczeb-nik od Przymiotnika liczebn-y niby mieści w sobie pomysł możności być policzonym; dla tego słowo liczbow-e właściwéj Liczbow-ni-kiem nazywać.

I tak w wyrażeniu „kupiłem trzy tylko książki" przysłówek tylko położony przy liczebniku trzy, którego jest okréśleniem, czyni myśl niewątpliwą.

Liczebnik jest to część mowy odmienna, która służy do liczenia przedmiotów, która oznacza ilość przedmiotów lub ich porządek, np. jeden, trzy; dziesiąty, dwudziesty piąty.

Liczebnik odmienia się przez rodzaje, liczby i przypadki.

Takie części mowy, które oznaczają liczbę osób lub rzeczy, albo też, w jakim porządku one po sobie następują, nazywają się liczebniki.

Cechy przedmiotów oznaczają: Przymiotniki. dobry, biały, czysty... a oznaczają dokładnie. Jeżeli jednak przymiotniki nie oznaczają cech dokładnie np. taki, owaki, jaki? jakiś - nazywają się zaimkami. Oznaczające zaś liczbę lub porządek przedmiotów - liczebnikami.

Liczebniki. Zaliczono do rzeczowników (tysiąc, sto, itd.) i do przymiotników (pierwszy, setny...). (Szober). Ze względu na znaczenie dzielimy liczebniki na: 1. porządkowe (pierwszy, wtóry, setny...), 2. ilościowe, z pośród których wyróżniamy [...], 3. oznaczone (dziesięć, ośmnaście...), 4. nieoznaczone (mało, wiele, kilka...).

Najczęściej chyba spotykamy się z liczeniem, tzn. oznaczaniem ilości osób, rzeczy, w ogóle przedmiotów. Do tego celu służy liczebnik.