terminów gramatycznych online
kanał mowny
- Głosownia: Mał/1879, Król/1922
- Prawa głosowe spółgłosek: Malin/1869
- Wstęp do Głosowni. - Język słowiański i jego narzecza. - Abecadło wszechsłowiańskie. - Podział mowy odnośnie do Głosowni.: Malin/1869
Cytaty
[...] Samogłoska jest to głos wydobyty s piersi a ráczéj s krtani za pomocą płynącego s płuc powietrzá, przechodzący przez kanáł mowny. Od różnicy wewnętrznéj formy tegoż kanáłu zawisła różnica jednéj samogłoski od drugiéj. I tak przez jinną formę kanáłu mównego płynie głos samogłoski a, przez jinną zaś głos samogłoski u itd. W chwili trwaniá głosu samogłoski kanáł mówny musi być nieruchomy, gdyż za każdą i nájmniejszą zmianą wewnętrznéj formy kanáłu powstaje natychmiást jinná samogłoska [...].
[…] Tutáj dodajemy, że ten głos samogłoski, rodzący się w krtani, płynący s powietrzem, przechodzi przez kanáł mówny, poczynający się od krtani, a kończący się otworem ust lub nosa […].
SAMOGŁOSKĄ, nazywamy brzmienie, powstające za wydaniem głosu przy większém lub też mniejszém otworzeniu ust naszych puszczonego przez ów kanał nasz mowny, który się w głębi krtani poczyna, a na wargach lub też na otworach nosowych kończy — bez żadnego przy tém czynnego współdziałania tych poszczególnych, w rzeczonym kanale umieszczonych narzędzi mownych, jakimi są np. wargi, zęby, język, podniebienie i gardło.
Przy wymawianiu i kanał mowny wskutek spłaszczenia staje się krótszym, przy wymawianiu zaś u wargi wydłużają się lejkowato, a krtań opada.