Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

narząd mowy

Hasło w cytatach: narząd, narządy, narządy mowy
Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)
EJO 1999, 386 Definicja współczesna

Narządy mowy. Zespół organów wchodzących w skład przewodu oddechowego i górnych partii przewodu pokarmowego człowieka, wykorzystywanych w procesie wytwarzania mowy.

Cytaty

Potrzebujemy się zapoznać z narządami tj. z organami mowy, inaczej nie zrozumielibyśmy podziału głosek, do którego zaraz przystąpimy.

Zmiany głoskowe. Zmiany żywe i historyczne. Wymiany głoskowe (oboczności). Głoski oboczne. Głoska podstawowa i oboczna. Upodobnienie głoskowe (do przedniej głoski czyli wsteczne, do następnej głoski czyli postępowe, pod względem artykulacji krtani, pod względem miejsca artykulacji w jamie ustnej, pod względem stopnia rozwarcia narządów mowy). Stosunek chronologiczny zmian głoskowych. Wzdłużenie (samogłoski podstawowej). Stwardnienie i zmiękczenie spółgłosek. Iloczas. Samogłoski długie i krótkie. Dwugłoski. Półsamogłoski (mocne i słabe). Samogłoska e ruchome. Przestawka głosek.

Ruch drgający powietrza, potrzebny do wytwarzania głosek językowych, wywołujemy za pośrednictwem narządów mowy.

Narządy mowy składają się z trzech części: 1) narządu oddechowego, 2) krtani i 3) nasady.

§ 4. Podział całości narządu mowy.

Całość narządu, służącego do wytwarzania dźwięków mowy ludzkiej, składa się z trzech zasadniczo różnych części, mających trzy zasadniczo różne czynności [...].

Przechodząc po kolei poszczególne narządy, zauważamy: (1) struny głosowe drgają w dalszym ciągu, (2) podniebienie miękkie wznosi się i zamyka prądowi powietrza wstęp do nosa, (3) język opuszcza się, (4) wargi zachowują się biernie.