terminów gramatycznych online
sposób celowy
Cytaty
Sposób wyrażający czynność zamierzoną czyli cel, np postaram się, ażeby się czém krajowi przysłużyć; tu przysłużenie się krajowi jest dopiero tylko zamiarem. Nazywamy to sposobem celowym (finalis).
§. 742. Sposobem celowym czyli zamiarowym trybu Idealnego (Finalis) nazywamy na koniec ten jego odcień, który wyraża czynności dopiero zamierzone. Wszystkie bowiem zamiary, cele i postanowienia z natury swojéj są w samém tylko dopiero pomyśleniu, a nie w rzeczywistości. Kładziemy sposób zamiarowy szczególniéj po słowach: chcę, żądam, syczę sobie, zamierzam, pragnę, każę, boję się, staram się, dążę ku czemu, itp.
W staropolskiém jeszcze się obie części składowe w jednę postać nie były zlały, a posiłkowy aoryst występywał w właściwéj sobie postaci: bych, by, by, bychwa, bysta, bysta, bychom (i bychmy), byście, bychą n. p. uśmierzył bych, poznał by, siedzieli bysta, sławili bychmy i t. d., co podziśdzień w innych sposobach tego trybu jak n. p. w życzącym, celowym i t. d. widać n. p. obyś pamiętał, byście widzieli i t. d.
Sposób wyrażający czynność zamierzoną czyli cel, np postaram się, ażebym się czém krajowi przysłużył; tu przysłużenie się krajowi jest dopiero tylko zamiarem. Nazywamy to sposobem celowym (finalis).