terminów gramatycznych online
koniugacja bezspójkowa
Język: polski
Cytaty
Główna różnica pomiędzy źródłosłowami czasowników polega nasamprzód na tém, że największa ich część [...] przybiera w konjugacyi spójkę: podczas kiedy cztery słowa (dam, wiém, jém i starożytne jeśm) nie przybierają jej w niektórych formach. O téj konjugacyi bezspójkowéj, jako mało powszechnéj, powiemy dopiero nieco na końcu.
Odrębny charakter tej konjugacyi polega głównie na tém, że się tu zakończenia osobowe łączą bezpośrednio ze źródłosłowem, spójki żadnej w środku nie przybierając. Z tej to właśnie przyczyny nazywamy ją bezspójkową.
Za dzieło pierwszéj z tych epok uważam wytworzenie organizmu t.zw. bezspójkowéj, a raczéj bezwstawkowej konjugacyi, któréj to szczątki ostatnie [...] zachowuje w flexyi swojéj mniéj więcéj każdy język szczepowy.
Niezawsze też równomiernie występuje -va we wszystkich konjugacjach. Że na Warmji i w Lubawskiem niemal bezwzględnie przeprowadzone tylko w typie a i w konjugacji bezspójkowej [...].
Niektóre formy konjugacji bezspójkowej wspomniane były już wyżej: czas teraźniejszy słowa i ̯estem przy czasie przeszłym złożonym, słowa i ̯ėm przy podwajaniu spółgłosek, rozkaźnik dei ̯ lub dåi ̯ przy konjugacji III; zresztą nie przedstawia ona osobliwości.