Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

słowo wyraz

Język: polski
EJO 1999, 541 Definicja współczesna

Synonim wyrazu.

Cytaty

Dictio wort Słowo. Dictiuncula wortleyn Słowko.

Ktore przełożenia są ktore się od słow rozłączyć nie mogą? Jáko są te sześć. Jáko? Mowimy bowiem, rozszerzam, rostárgam, przyjmuję, sam leżę, obłápiam, schodzę się. Ktore są ktore się złączyć nie mogą? u i wedle. Ktore złączáją i oddzieláją się? Drugie skoro wszystkie.

Quae praepositiones sunt quae à dictionibus separari non possunt? Ut di, dis, re, se, an, con. Quomodo? Dicimus enim, diduco, distraho, recipio, secubo, amplector, congredior. Quae sunt quae coniugi non possunt? Apud et penes. Quae coniunguntur et separantur? Reliquae pene omnes.

Słowo jest jedná mowá, ktora się mowi w jednej álbo w wielu syllab, jáko to Roi, vérité.

Dyszkurs jest komponowány z frazesow. Frazesy są komponowáne z słow. Słowá z syllab. Sylláby z liter.

Także w drukowanych Xięgach znajdują się znaczki pewne nad Dykcyami, zwane Tytły, oznaczające niedostatek liter w wyrażonym słowie, na przykład: Бг҃ъ, miasto Бóгъ.

Conjunctio quid est? Złączénie co jest? Par[s] orationis indeclinabilis, Część mowy niestaczająca się, conjugens, vel etiam disjungens, złączające albo też rozłączające, voce[s] aut sententias, słowa, albo sentencje, ùt sed, sivè, jako ale, lubo.

Zastanawiając się nad słowami polskiemi, podziwiając ich bogactwo i dziwiąc się dla czego grammatyka pozwala im zostawać w takim nieładzie, jak gdyby jakim rozbitkom, albo siérotom, które tylko przypadkowo mowa nasza wzięła pod swoją opiekę – uczułem potrzebę zapomnienia w układzie téj książki wszelkich prawideł obcego spadkowania.

Zresztą pisze się nie zawsze oddzielnie: nie szczęśliwy bierze tym razem, lecz zasłużony; nie raz, nie dwa razy im to mówiłem, ale powtarzałem bez końca; nie smak o tem stanowi i t. p., zwłaszcza zaś, jeżeli zaprzeczenie odnosi się do słowa (łącznika lub orzeczenia): on nie jest szczęśliwy, nie chcąc być natrętnym [...].