Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

używać

Hasło w cytatach: używać się
Język: polski

Cytaty

Quid est Pronomen? Est vox qua utimur loco nominis, in demonstranda aut repetenda re [id est, Pars Orationis, quae tantundem penè significat, quantum Nomen. Pronomine używamy: Albo pod Pronomen kłádziemy te słowá, ktorych używamy loco nominis, ktore też pewną personę máją w sobie, niéták jáko Nomina.]

Pochodzące od Słow (verbis) bardziej używają w Rodzącym У [...] размахъ rozmach, размаху rozmachu.

Kończące się na ЛЯ. у НЯ. z poprzedzającą zgodnobrzmiącą, mieszczą przed Я. i H. samobrzmiącą E: Лютня lutnia, лютенъ lutni [...] lecz niektóre równie używaią się i na ЕЙ: лютней.

Ale w tym trzeba mieć ostrożność, żeby tego nie używać w przydatnych niskiego znaczenia, albo w nieużywanych w słowieńskim języku, i nie powiedzieć: блеклѣйшïи blędszy, преблеклѣйшïи.

Umiejętność języka głosowego jest trojaka: niska, wyższa i najwyższa. Do niskiej umiejętności należy, aby rozumieć wyrazy i umieć ich do rozmów potocznych używać, a to tylko z używania ale nie z Grammatyki. — Taka umiejętność jest ludziom prostym właściwa.

O imionach, które się tylko w liczbie pojedynczej używają.

(Singularis tantum.)

Ob, Obe, używa się pospolicie ze słowami zaczynającemi się od Samogłosek.

Zaimki całe: onego, onej, używają się same jedne, np. nie było onego albo go w domu.

I tak przyimki od, bez, oprócz; do, dla, podług; koło, u, mimo używają się tylko z 2gim przyp. ku z 3cim [...].

[…] Podług używa się, mówiąc o rzeczach zmysłowych, według o myślnych, np. podług stawu groble biorą; stroimy się według reguł […].

Uwaga. W wyrazach cudzoziemskich dawniéj używane g, zastępuje się już teraz przez j; piszemy bowiem: jeometryja, jeografia, loika, jeneralstwo i t. d.

Spójników właściwych, czyli wyrazów, za pomocą któ­rych jedno zdanie z drugiém się wiąże, jest bardzo mała ilość w języku polskim. Z tego powodu używamy bardzo często i przysłówków jako spójników.