terminów gramatycznych online
stopniowanie stosunkowe porównawcze
Język: polski
Cytaty
Stopniowanie stosunkowe jest albo: porównawcze, które polega na porównywaniu przymiotów jednorodnych w więcéj rzeczach, np.: ten stół jest dłuższy od tamtego; wyższy od téj ławy, albo: przyrównawcze, które polega na przyrównywaniu do siebie, co do potęgi różnorodnych przymiotów w jednéj rzeczy, lub w więcéj rzeczach np. ten stół jest więcéj trwały, jak ozdobny; — bardziéj okazały, jak ta ława użyteczną.
Stopniowanie stosunkowe porównawcze najobszerniéj rozwinięte jest w mowie naszéj. W niem dopełnia się przeróbka wyrazów przymiotniczych za pośrednictwem zmiany końcówek, i prawidłowemi są tu trzy stopnie.
Porównawcze stopniowanie (vergleichende Steigerung) wtedy ma miejsce, kiedy rzecz jaką porównywamy z innemi rzeczami, które są tejże saméj własności, co tamta, ale ją mają może w różnych stopniach; np. wiosna jest przyjemniejsza od zimy. Człowiek ze wszystkich stworzeń na ziemi jest najdoskonalszém.
Stopniowanie przymiotników jest dwojakie: porównawcze i bezwzględne. Jeżeli przymiot osób lub rzeczy porównywam z takim samym przymiotem innej osoby lub rzeczy, i na podstawie tego porównania o tym przedmiocie sąd wydaję, natenczas stopniuję przez porównanie, np. Wiosna jest przyjemniejsza od zimy.
PORÓWNAWCZE stopniowanie (vergleichende Steigerung) przeciwnie wtedy ma miejsce, kiedy rzecz jaką porównywamy z innymi rzeczami, które są tejże saméj własności, co tamta, ale ją mają może w różnych stopniach; np. dąb jest równie piękném drzewem, jak lipa [...]. Człowiek ze wszystkich stworzeń na ziemi jest najdoskonalszém.
Stopniowanie porównawcze np. „silniejszy niż tamten” wyraża stosunek względem cechy i przedmiotu - stanowi więc stopniowanie względne.
Podobną popularność, jaką za czasów Oświecenia zyskał podręcznik Kopczyńskiego, w drugiej połowie dziewiętnastego wieku osiągnęła gramatyka A. Małeckiego [...].
Radix — pierwiastek, [...], comparatio (periphrastica) — stopniowanie porównawcze (opisowe), gradus incomparabilis — bezwzględne, verbum unicum — czasownik doraźny.