Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

łącznik w orzeczeniu

Język: polski
EJO 1999, 93 Definicja współczesna

Copula (łącznik). Czasownik lub, rzadziej, luźny morfem pełniący funkcję wykładnika predykacji imiennej.

Cytaty

Wyraz główny jest to taki wyraz, który może mieć znaczenie podmiotu, łącznika lub opowiednika w zdaniu, i bez którego zdanie obejść się nie może. [...]

Opowiednik jest to wyraz wydający sąd o podmiocie i będzie nim albo słowo malujące czynność, byt lub stan, jak np. człowiek pracuje [...], albo téż inna część mowy, ale wtedy musi być przy niéj dodane jeszcze słowo jest, wiążące podmiot z jego przymiotem, np. życie jest walką [...] Łącznikiem nazywa się właśnie to słowo wiążące podmiot z przymiotem jemu przyznawanym.

Zresztą pisze się nie zawsze oddzielnie: nie szczęśliwy bierze tym razem, lecz zasłużony; nie raz, nie dwa razy im to mówiłem, ale powtarzałem bez końca; nie smak o tem stanowi i t. p., zwłaszcza zaś, jeżeli zaprzeczenie odnosi się do słowa (łącznika lub orzeczenia): on nie jest szczęśliwy, nie chcąc być natrętnym [...].

Jeśli orzeczeniem jest imię, natenczas łączy się z podmiotem za pomocą czasownika być w jakimkolwiek czasie i trybie; czasownik ten nazywa się też w zdaniu w tym razie łącznikiem.

Sobieski ‖ był wodzem łącznik, orzecznik {orzeczenie imienne.