terminów gramatycznych online
słowiańszczyzna
Język: polski
- Budowa wyrazów: Łoś II/1925
- Dialekty języka polskiego: Nitsch/1923
- Głosownia: Mał/1879
- Przedmowa: Oż/1883
- Słownik, cz. II (P - Ż): SWil/1861
- Słownik, część III. czyli volumen V. (R-T): L/1807–1814
- Słownik, t. 6: S-Ś: SW/1900-1927
- Zdanie trzecie: Klecz/1767
Cytaty
Nazwiska także osob i rzeczy rożnych wydają dawną Słowiańszczyznę. Sławna Krolowa Skitow Tomyris, ktora Cyrusa z wojskiem jego zgubiła nazwana od okrzykow ludu, i Żołnierzy, To! myr!. [...] Świadczą dawną Słowiańszczyznę w przezwiskach. Albowiem, kończenie się samo niektorych na Ryk inszych na Mund, z nazwiskami dawnych Domow, i Osob, w Litwie i Żmudzi zgadzające się wydaje, że były Słowiańskie nazwiska.
Wiele by się też odkryło słow i nazwisk Słowiańskich, ktore obcym językiem pisząc dawni Dziejopise według własności swojej mowy, powykręcali. Jako na przykład Orosius Lib: I. Cap. 37. Prosper Marcelinus in Chron: Króla Gotskiego, ktory do Włoch wtargnął Roku od Narod: Chryst: 405. piszą że się zwał Radagisus w samej zaś rzeczy zwał się Radogost od chętnego przyjmowania gości. I lubo obydwa słowa nie są od siebie dalekie, trudno by jednak Słowiańszczyzny poznać, gdyby jej nie przywrocił, Stryjkowski w Xiędz. 2. Rozd. 3.
SŁOWIAŃSZCZYZNA, -y, ż. [...].Słusznie nam przy Greczyznie, Słowieńczyznie, Polszczyznie, i po Łacinie umieć. Pim. Kam. 373.
Słowiańszczyzna, y, blm. ż. 1) ojczyzna Słowian, ziemia zamieszkana przez Słowian. Niemało już słowiańszczyzny Niemcy przywłaszczyli. 2) = zb. narody słowiańskie. Słowiańszczyzna liczy do ośmdziesięciu miljonów. 3) = wszystko co jest słowiańskie np. język. Słusznie nam przy greczyznie, słowiańszczyznie, umiéć i po łacinie. 4)
Na mocy tego wyrazy, dotychczas wymawiane w całej słowiańszczyźnie w syllabie odnośnéj przez tia, dia, np. matiecha, wratiati, sadiati, przeszły teraz w jednéj dzielnicy na macziecha, wracziati, sadżiati.
Ani też dzieł nie wydali tej treści, co Mroziński, ale w innych przedmiotach raczej historycznych i prawodawczych dziel poglądy na sławiańsczyznę, jako Kucharski Andr. Filolog grecki znany.
Słowiańszczyzna, y, blm. Sławiańszczyzna [...] 3. wszystko, co słowiańskie: język, literatura, obyczaje, zwyczaje itd.
Ważność tego zjawiska uwydatni się, gdy się je postawi na tle stosunków palatalizacyjnych całej słowiańszczyzny: wraz z kaszubskiemi čv'årti, p'ar są mazowieckie v'ołna, m'ołti objawami bezwyjątkowej palatalizacji na północy słowiańskiego zachodu, będącej przeciwieństwem zupełnego braku palatalizacji na słowiańskiem południu [...].
Tam tylko w zakresie wyłącznie słowiańszczyzny rozstrzygamy stanowczo, gdzie zachodzi różnica zmiękczenia spółgłoski końcowej tematu przez -i- lub przez -jo-, np. rydz ma niewątpliwie dawny temat na -jo-, gdyż dz mogło powstać tylko z pierwotn. dj [...].