Historical Dictionary
of Grammatical Terms online

tryb rozkazujący

Language: polski
EJP 1991, 363 Contemporary definition

Tryb jest kategorią fleksyjną czasownika [...]. Tryb rozkazujący służy do wyrażania polecenia, zakazu lub życzenia (użycie optatywne t. rozkazującego); chęć wywołania i słuchacza określonej reakcji.

Quotations

Rozkazujący Tryb wyraża rozkaz, upomnienie, proźbę.

[Verborum Modi] Imperativus. [Słow tryby] Rozkazujący.

Tryb rozkazujący wyraża konieczność bycia czego, czyli, że coś być lub dziać się musi, powinno lub powinno było. Nazywa się tak od okoliczności rozkazywania, i ma dwa czasy teraźniejszy i przeszły. Ten tryb nie ma osoby piérwszéj w l.p. bo nikt sobie naturalnie rozkazywać nie może: ma jednak tęż osobę w l.m. ponieważ tam komu innemu czyni się rozkaz, który milszym się staje, gdy wykonanie jego wraz z drugimi wziąć na siebie obiecujemy, np. idźmy na nieprzyjaciela, brońmy własności naszéj.

Tryb rozkazujący we wszystkich formach, robi się z osoby 3ciéj l.p. czasu ter. w słowach niedokonanych, czasu zaś przyszłego w dokonanych; formuje się tym sposobem.

TRYB ROZKAZUJĄCY Znaczy rozkazowanie, proszenie, lub napominanie. [...] Bez nalegania. Pierwszej osoby nie ma Bądź (ty) (znany, a, e [...] Z naleganiem. [...] Bądźże znany i t. d. Niechże będzie znany.

Tryb rozkazujący,który wyraża działanie sposobem napomnienia, wzywania, rozkazu, a niekiedy prośby [...].

Niekiedy osoba druga trybu rozkazującego, używa się zamiast trzeciéj.

Co się tycze trybu rozkazującego (повелительное наклоненiе), ten się właściwie nie w zdaniach głównych, lecz przydanych dopełniających używa Obacz w §. 4. Uwagi o użyciu trybów w zdaniach przydanych.

Tryb rozkazujący wyraża czynność, którą nakazujemy jakiejś osobie, ale która jeszcze wykonaną nie jest.

Tryb rozkazujący oznacza rozkaz, polecenie, dane komuś dla wypełnienia jakiejś czynności.

Imperativ Rozkaźnik, Rozkazujący, Tryb rozkazujący. [Rzk.].

Imperativ Rozkaźnik, Rozkazujący, Tryb rozkazujący. [Rzk.].

Imperativ Rozkaźnik, Rozkazujący, Tryb rozkazujący. [Rzk.].

Rozkazujący, Rozkaźnik, Tryb Rozkazujący. [Rzk.]

Rozkazujący, Rozkaźnik, Tryb Rozkazujący. [Rzk.]

Tryb orzekający, przypuszczający i rozkazujący.