of grammatical terms online
czas
Czas. Kategoria gramatyczna czasownika, prymarnie wyrażająca stosunek czasowy momentu zdarzenia, o którym mowa w zdaniu, do chwili mówienia, sekundarnie używana także do wyrażenia modalności.
Quotations
Tempora verborum quot sunt? Tria. Quae? Praesens ut lego: Praeteritum ut legi: Futurum ut legam.
Czásy słow wiele są? Trzy. Ktore? Niniejszy jáko czytam: Przeszły jáko czytałem: Przyszły jáko będę czytał.
Słowá języká Włoskiego máją dziesięć czásow jáko: Praesens, Czás teráźniejszy [...].
Czás się wyraza w odbierájącym spadku, bez praepozycyey [...].
Konjugacya słow jest złożona ze czterech części, to jest sposobow, czásow, osob, i liczby.
Czás znaczy kiedy się rzecz dzieje. Słowá trzy czásy mają, ktore są, teraźniejszy, przeszły, i przyszły.
P. Co postrzegamy w Czynosłowach, gdy je Sposobiemy? O. Postrzegamy Liczbę (nombres); Osoby (personnes); Czasy (temps), i Sposoby (modes).
P. Wiele jest Czasow? O. Jest ich tylko trzy właściwie, le présent, teraźniejszy; le passé, przeszły; et l'avenir, przyszły; dla tego te Czasy nazywać będziemy trois temps naturels, trzy właściwe czasy. P. Zda mi się, że się więcej czasow znajduje w Sposobieniach Czynosłow? O. To prawda, wyliczyliśmy ich jedenaście [...]. Ale te wszystkie Czasy należą do jednego ze trzech właściwych Czasow [...]. P. Ktore są trzy Właściwe Czasy Czynosłow? O. Są te: Teraźniejszy (Présent), Przeszły Nieoznaczony (Prétérit Indéfini), i Przyszły (Futur).
May Posiłkuje tryb życzący we wszystkich czasach kiedy się chce oznaczyć możność wątpliwá.
Tempora sunt quinque, czasow jest [p]ięć, Praesens, Teraźniejszy, Praeteritum im[p]erfectum, Przeszły niedoskonały, Praeteritum [p]erfectum, przeszły doskonały, Praeteritum [p]lus quam perfectum, Przeszły więcy niż dosko[n]ały, Futurum i przyszły.
Participium quid est? Uczęstnik co jest? Pars orationis declinabilis, Część mowy staczająca się, Accidentia Nominis et Verbi habens, [p]rzypadki Imienia i słowa mająca, út scri[b]ens, jako piszący, orans, modlący się. Accidentia sunt septem, Przypadkow jest siedm, Figura Wyobrażenie, Tempus, Czas, Significatio, Znamionowanie. Genus Rodzaj, Declinatio, Staczanie, Numerus, Liczba, Casus Spadek.
CZASY. Czynność, jaką czasowniki oznaczają, może być albo teraźniejsza, albo przeszła, albo przyszła.
W gramatyce rozróżniamy następujące czasy: 1. czas teraźniejszy; 2. czas przeszły niedokonany: 3. czas przeszły dokonany; 4. czas zaprzeszły; 5. czas przyszły dokonany i 6. czas przyszły dokonany.
Każdy tryb ma swoje czasy — tempos, które mogą być pojedyńcze — simples: eu cantei (śpiewałem); i złożone — compostos: eu tenho cantado (śpiewałem).