terminów gramatycznych online
język pokrewny
Język: polski
Cytaty
Język, a, lm. i, m. [...] 3) = mowa, którą się naród od narodu różni. Język grecki, łaciński, francuski i t. d. Język obfity, bogaty, harmonijny, i t. d. Znajomość tego języka, jest bardzo upowszechniona. Język ten jest w używaniu na całym wschodzie. Nauka języków. Pismo w języku greckim, arabskim i t. d. Wykładać języki, nauczać języków. Język pierwotny, np. słowiański, względem polskiego, rossyjskiego, czeskiego i t. d. Język pochodny. Języki pobratymcze, pokrewne, v. jednoszczepowe, np. niemiecki i angielski. Język umarły, t. j. ten, którym już nie mówią, np. starogrecki, łaciński. Język żyjący, t. j. ten, którym obecnie mówią. Język starożytny, nowożytny. Język uczony, piśmienny, ustny, powszedni. Język rodzinny, v macierzysty, v. ojczysty. Język obcy. Język cygański, złodziejski, umówiony [...].
§. 98. Porównajmy teraz pokrewne języki.
[…] To samo, pisząc cforo, cfárt […]; gdzie samogłoska u lub spółgłoska v jest piérwiástkową (radicalis), jak to się wykazuje s porównaniá tych wyrazów z wyrazami tego samego znaczeniá języków pokrewnych […].
Skłanianie Isze, wzorzec 3ci. Dlá tych rzeczowników dwu temátowych nie znalázłem odpowiedniéj analogiji w znanych mi językach pokrewnych.
Od takiego punktu wyjścia, jak ten powyżej wskazany, poczynał się rozwój i wszystkich innych pokrewnych języków.
Punkt b domaga się dopełnienia i wyjaśnienia przede wszystkiem ze względu na języki pokrewne, albo też i dalsze, a mało u nas znane.
Porównanie z innemi językami pokrewnemi wykazuje, że ten stan rzeczy nie jest pierwotny, tylko dosyć późnym rezultatem rozwoju; w szczególności zaś, że tak zwane pochylone samogłoski, iloczasowo niczem się dziś od innych nie różniące, kontynuują dawniejsze długie, czyli że język polski posiadał dawniej stałą oboczność krótkich i długich, przynajmniej niektórych pełnogłosek.
W polszczyźnie, jak przeważnie i w innych pokrewnych językach, panuje normalne zastępstwo jerowe, t. z. w słabej pozycji j, w mocnej je.
Struktura fonetyczna polszczyzny uległa w porównaniu z dawniejszym odziedziczonym stanem, wyniesionym z przedhistorycznej polsko-pomorskiej i lechickiej doby, bardzo zasadniczym przeobrażeniom, które nadały naszemu językowi ojczystemu swoiste cechy, wyróżniające go dobitnie od innych słowiańskich, nie tylko dalszych mu, ruskich i południowych, ale także bliżej pokrewnych, północno-zachodnich.
Ogromna ich [imion z przyrostkami -o-] ilość powtarza się w różnych językach pokrewnych, pewna ich część z biegiem czasu już w dobie historycznej wyszła z użycia np. bełk — intensus ignis, gląd — contuitus, płat — redditus, igo — jugum [...].
Pokrewny [...] ∆ jęz. Języki pokrewne «języki wywodzące się od jednego języka wspólnego»: Wyrazy, które w językach pokrewnych mają dokładne odpowiedniki, uznajemy za odziedziczone. SAF. J. Elem. 48.