terminów gramatycznych online
paroksyton, paroksytonon
Język: polski, grecki
Geneza: z gr. παροξύτονος (paroxýtonos) 'mający akcent na przedostatniej sylabie'
- Deklinacja IV (Nominativus singularis ....... Dativus, Instrimentalis dualis) : Łoś III/1927
- Etymologia: Mał/1879
- Głosownia: Mał/1879
- Nauka o formach (Flexya): Mał/1863
Cytaty
Różnica między przychodzicie (cz. teraźn.) a przychodzicie (tr. rozk.) i podobnie równobrzmiącemi innemi formami musiała polegać na akcencie, paroxytonon i proparoxytonon.
Językowi naszemu są przeciwne wszelkie wyrazy proparoxytona, zakończone na ija. Wyrazy cudzoziemskie, z akcentem na 3ciéj zgłosce od końca, na ija zakończone, nie mogą zatém wcale rościć sobie do tego prawa, żeby były lepsze, niż paroxytona, t. j. zakończone na i͡a albo ja; przeciwnie, jeżeli które, to one właśnie nie pieściłyby bynajmniéj ucha naszego.
Mianowicie przypuszczam, że np. szlachcic i pawica wynikło z szlachtikias i pawikia jako paroxytonów, przeciwnie chłopiec i słońce z chłopikias i słnikiam jako proparoxytonów.
W Zborniku Jagića (Berlin 1908, str. 334-7) rzuciłem myśl, że może dawne oksytona mają w N. Ac. sg. -a, -ę, np. dusza, duszę; ziemia, ziemię, a natomiast dawne paroksytona kończą się tu na -å, -ą: wola, wolą.