Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

składać (się)

Język: polski

Cytaty

Grammatica przednie dzieli się, ná dwie głowne Części. Na Etymologią, ktora się záchodzi około Słow, pokázując, jáko się one deklinowáć, lub coniugowáć mogą, álbo też nie mogą. I ná Syntáxin, ktora uczy Słowá construowáć, álbo jedne z drugiemi składáć.

[...] tylko z słuchania mądrych Żydow z podania ich, dochodzili co słowa znaczyły, jak się składały etc.

Porównywalny stopień staje się z białogłowskiego mianującego przez przemianę A. na ѣЕ: сmpaшенъ, страшна, страшнѣе [...] Niemało dla dwóch albo trzech E. pierwsze sylaby składających, zamiast ѣЕ. używa się ЯЕ: блекляе bledziej, свѣтляе jaśniej.

Często się słowa składają i z dwóma Przedimkami np. wynaleźć, rozprzedać.

Słowo złożone: ukochać, wybielić, i t.d. jest to, w którego skład w chodzi inny wyraz, jako: do, na, nad, o, ob, od, po [...] niedopuścić, współdziałać. [...] (13) Jak Słowa i Imiosłowy, tak Rzeczowniki, Przymiotniki i Przysłówki, z tych się składają wyrazów. Słowo, dobrać, Imiosłow, dobrany, Rzeczownik, dobor, Przymiotnik, doborny, Przysłówek dobornie.

Zdania składające okres szykują się takim sposobem.

Żadną jednak miarą nie można odrywać końcówek w formach niezłożonych, np. formy kocham, nie mo­żna rozłożyć na: ja-m kocha, ponieważ kocham składa się po prostu tylko ze źródłosłowu kocha i czystéj koń­cówki -m.