Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

skłonienie pierwsze

Hasło w cytatach: pierwsze skłonienie
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)

Cytaty

Podobne zatrudnienie w używaniu liter [...] we wszystkich dawających spadkach małej liczby [...] pierwszego skłonienia i drugiego (in omnibus dativis casibus numeri singularis primae, in casibus praepositionis etiam numeri singularis primae declinationis et secundae) [...] zażywa się.

Imiona pierwszego skłonienia kończą się na А. i Я.

[...] Do piérwszego skłonieniá zaliczámy rzeczowniki męzkie, których mianownik liczby pojedyńczéj kończy się na spółgłoskę i niczym się nie różni od biernika téjże liczby. A że końcowe spółgłoski tych skłonników, które są zarazem końcowemi głoskami tematów, są dwojakie, to jest twarde i zmiękczone, bądź przyciskowe, bądź pieszczone, przeto rozkłádámy skłánianie tych rzeczowników na dwa wzorce, s których jeden obejmuje temáta kończące się na spółgłoskę twardą, drugi temáta kończące się na spółgłoskę zmiękczoną. Oba te wzorce skłonienia są jednotemátowe lecz ponieważ rzeczowniki męzkie skłániają się także na podstawie dwu temátów, s których jeden służy dla skłonników liczby pojedyńczéj, drugi zaś dlá skłonników liczby mnogiéj, przeto do dwu powyższych wzorców dołączámy 3ci wzorzec obejmujący dwutemátowe skłánianie.