Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

prima declinatio

Hasło w cytatach: d.i., de. prima, de.i., declinatio prima, prim., primâ declin.
Język: łaciński
Dział: Fleksja (współcześnie)

Cytaty

Prophetissa idem. generis fe. de. primae.

Sicera. g.fe.de.i.

Soror. g.fe.d.i.

Prima Declinatio quod literas terminales habet? Duas. Quas? a et s. Quod terminationes? Tres. Quas? a, as, es, Da exemplum, a ut Poeta, as ut Aeneas, es ut Anchises.

Mantica, manticae, fem. prim., pen. correp. Mántyká.

Prima Declinatio quot habet terminationes? Quatuor - A, et Ta, ut Musa, vel Poeta. AS ut Aeneas. ES ut Anchises. E ut Epitome. [Prima Latina est, reliquae tres Graecae.] Quis est Character [nota] primae Declinationis? [Skąd mam wiedzieć, gdy imię jest pierwszej deklinácjej?] Cum Genitivus et Dativus in AE Diphthongum desinunt.

[Pierwsza deklinacja ile ma zakończeń? Cztery: "-a" i "-ta", jak "musa" ('muza') lub "poeta" ('poeta'). "-as" jak "Aeneas" ('Eneasz'). "-es" jak "Anchises" ('Anchizes'). "-e" jak "epitome" ('skrót'). [Pierwsze słowo jest łacińskie, pozostałe trzy - greckie]. Jaki jest charakter (oznaka) pierwszej deklinacji? [...] Gdy dopełniacz i celownik kończą się na dyftong "-ae".]

Pierwsze staczánie wiele liter kończonych ma? Dwie. Ktore? i wiele ma kończonych sylab? Trzy. Ktore ty syláby. Ukaż to przykłádem, jáko skłádácz, jáko Eneasz, jáko Anchises.

PRima declinatio quod literas terminales habet? Duas. Quas? a et s. Quod terminationes? Tres. Quas? a, as, es, Da exemplum, a ut Poeta, as ut Aeneas, es ut Anchises.

[...] in Ablativo singulari primae Declinationis.

DECLINATIONES Substantivorum [...] PRIMAE DECLINATIONIS typus est hic; Singulariter.

PRima declinatio quod literas terminales habet? Duas. Quas? a et s. Quod terminationes? Tres. Quas? a, as, es, Da exemplum, a ut Poeta, as ut Aeneas, es ut Anchises.

Pierwsze staczánie wiele liter kończonych ma? Dwie. Ktore? i wiele ma konczonych sylab? Trzy. Ktore ty syláby. Ukaż to przykłádem/ jáko skłádácz/ jáko Eneasz/ jáko Anchises.

Die 1. Abwandelung. [PRIMA DECLINATIO.]

EXEMPLA PRIMAE DECLINATIONIS. Przykłády staczánia Imion pierwszej Declináciey.

Prima declinatio complectitur omnia nomina adiectiva g. m. cuiuscunque sunt terminationis; item substantiva in y & i desinentia, si nimirum to y vel i praecedat consonans.

Ausgenommen / so sich auff ein a endigen / welche in Numero singulari werden decliniret / wie die Nomina secundæ Declinationis, in Numero plurali aber wie wie die Nomina primæ Declinationis.

[Za wyjątkiem kończących się na a, które w liczbie pojedynczej odmieniają sie jak rzeczowniki drugiej deklinacji, ale w liczbie mnogiej jak rzeczowniki pierwszej deklinacji.]

Der Genitivus primæ Declinationis endiget sich auff ein a oder u.

[Dopełniacz pierwszej deklinacji kończy się na a lub u.]

Dat. Plur. Foem. gehet wie in Primâ Declin[atio]. auf óm aus.

Diese beyde Casûs Instrumentalis und Localis Neutrius Generis formiren ihre Termination in Plur. Numero so, wie es geschiehet in Primá und Secundâ Declinatione, auf ámi, ách.

DECLINATIONES. Pięć jest Declinacji, ktore rozeznáne bywáją, ex Genitivo, Prima ma AE, Secunda, I, Tertia IS, Quarta, US, Quinta, EI.

Prima Declinatio. Słowká łacińskie, pierwszej Declinátiej, Kończą się wszystkie, ná A, i według tego Typum się declinują.

Podobne zatrudnienie w używaniu liter Е. i Ѣ. zachodzi [...] we wszystkich dawających spadkach małej liczby, w przekładalnych małej także liczby pierwszego skłonienia i drugiego (in omnibus dativis casibus numeri singularis primae, in casibus praepositionis etiam numeri singularis primae declinationis et secundae) procz kończących się na I.

Schola nomen appellativum, Szkoła imię pospolite, generis faeminini, rodzaju niewieściego, figurae simplicis, wyobrażenia prostego, declinationis primae, staczania pierwszego, numeri singularis, liczby jednej, quae declinatur sic, ktora się stacza tak: [...].

Prima Declinatio quot habet Terminationes? pierwsze staczanie wiele ma końcowych syllab? quinque, pięć, a ut Poeta, jako Wierszopisz, e, ut Pentecoste, jako Swiątki, as, ut Thomas, jako Tomasz, es, ut Palatinides, jako Wojewodzic, am, ut Adam, jako Adam.