Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

artykulacja

Język: polski
Geneza: łac. articulatio 'rozczłonkowanie'
Dział: Fonetyka (współcześnie)
EJO 1999, 58 Definicja współczesna

Artykulacja. Skoordynowane ruchy narządów mowy w ponadkrtaniowej części przewodu głosowego (w nasadzie), modulujące przepływ strumienia powietrza przez kanał głosowy i determinujące tym samym barwę dźwięków mowy.

Cytaty

Artykulacja (ruchy narządów mowy). Artykulacja płuc, artykulacja krtani i t. d.

Ruchy narządów mowy nazywamy artykulacją.

Jeżeli więc powiemy, że głoska f, na przykład, powstaje przez tarcie powietrza między górnemi zębami a dolną wargą, to nie znaczy to, iż tylko ta artykulacja wytwarza daną głoskę, lecz, że jest ona najważniejszym czynnikiem w danym wypadku.

Mała litera umieszczona nad inną oznacza jej odcień, a więc å — to a chylące się ku e, ẏ — to polskie y ale bliższe nieco i, i t. p.; takaż litera samodzielna, np. i ̯u̯, oznacza i ̯u̯ słabsze mniej wyraźną artykulacją lub krótszem trwaniem.

[...] bardzo wcześnie długie pełnogłoski zaczęły się różnić od krótkich także jakościowo i na odwrót: długość nie znikła oczywiście zaraz po przesunięciu się artykulacji tych samogłosek.

Artykulacja, ruch i układ narządów mowy przy wymawianiu głosek, np. artykulacja płuc, krtani i t. p.