terminów gramatycznych online
celownik w zdaniu
Cytaty
Szósta działka, jakoby szósty przypadek zdania, zastosowana do spójnika, spaja sprawę z jéj celem, do którego wymierzoną była, odpowiadana pytanie: komu? dla kogo? do kogo? w jakim celu? — nazwiéjmy ją celownikiem, np.: Bogu — dla własnego i społeczności dobra.
W celowniku wyrażony jest cel, dążenie, do których sprawa zwrócona. Odpowiadając tak, jak szósty przypadek odmian, oraz kierunnik spójnikowi, ma z niemi powinowactwo w tém, że głównie wyrażony bywa przez szósty przypadek, albo w stanie zespojonym sprawowianu, a przechodząc na dopełniacza w działkę inną, staje się kierunnikiem (…).
Celownik .... Jedna z siedmiu części zdania, szósta z porządku odpowiednia spójnikowi.
Takie określenie nazywa się dla tego dopełnieniem czyli przedmiotem dopełniającym i stoi w bierniku, celowniku, dopełniaczu lub téż w jakim spadku z przyimkiem.
Celownik stoi na pytanie: Komu? czemu? i oznacza głównie osobę, dla któréj podmiot coś czyni, n. p. Ojciec kupił dzieła Kopernika pilnemu synowi. Nauki są nam pożyteczne.
UWAGA. Po czém poznajemy zdanie pojedyńcze? Po tém, że ma tylko jeden podmiot, jeden orzecznik, jeden przydatek, jeden przedmiot bliższy czyli biernik od orzecznika zależny, jeden celownik i t. d.; krócéj mówiąc, poznajemy zdanie pojedyńcze po tém, że ma tylko po jednym wyrazie z każdego stósunku.