terminów gramatycznych online
nieosobiście nieosobowo
- Części mowy odmienne: Malecz/1882
- O pewnych zmianach w zdaniu złożoném: Gr/1861
- O składni, czyli o należytém wyrazów ułożeniu: Ant/1788
- Składnia: Kurh/1852
Cytaty
Dodamy tylo jeszcze, że słowo to be połóżone bądź osobiście, bądź nieosobiście [...] tłómaczy się w Polskim przez posiłkowé, mam, miałem, n. p. I am to be at Paris to tomorrow Mam bydź jutro w Paryżu. It was to be my turn miała bydź mojá koléj.
Liczebniki bywają powodem nieprawidłowej składni, łączą się bowiem z rzeczownikami następnym sposobem. Dwa, oba, trzy, cztéry, z rzeczownikami rodzaju nieoznaczonego, zgadzają się podług ogólnego prawidła. [...] Gdy jednak te wyrazy kładą się po rzeczowniku, wtedy rzeczownik z lgo lub 4go przyp. przechodzi na 2gi; liczebnik pozostaje niezmieniony; słowo zaś, które z lszym przypadkiem zgodzić wypadało, kładzie się nieosobiście. [...] Dwa domy drewniane zgorzały. Domów drewnianych dwa zgorzało.
Gdy rzeczowniki mężczyznom służące, tworząc przedmiot zdania, łączą się z liczebnikami dwa, oba, trzy, cztéry, wtenczas spólnie z niemi kładą się w przypadku 2gim; a słowo do nich należące używa się nieosobiście. Np. Bez liczebnika. Księża idą. Z liczebnikiem. Dwóch księży idzie.
UWAGA I Zdanie poboczne i wtedy skrócić można, kiedy oba zdania nieosobiście są wyrażone, n. p. Gdy się sumiennie wypełnia obowiązki, doznaje się wewnętrznego zadowolnienia = Sumiennie wypełniając obowiązki, doznaje się wewnętrznego zadowolnienia.
Czas teraźniejszy [...] Słucham [...] Ten sam czas nieosobiście. Słucha się. Czas przeszły [...] Ten sam czas nieosobiście. Słuchano Słuchało się. Czas przyszły. [...] Nieosobiście. Będzie się słuchało, słuchać się będzie.