terminów gramatycznych online
sylaba głoski, litery
Geneza: łac. syllaba < gr. syllabḗ 'połączenie, zgłoska'
Sylaba (zgłoska). Odcinek wypowiedzi stanowiący jedność ekspiracyjną, ruchową i akustyczną, posiadający jedno maksimum donośności, który potencjalnie może być fonetycznie samodzielną wypowiedzią.
Cytaty
PRima declinatio quod literas terminales habet? Duas. Quas? a et s. Quod terminationes? Tres. Quas? a, as, es, Da exemplum, a ut Poeta, as ut Aeneas, es ut Anchises.
Pierwsze staczánie wiele liter kończonych ma? Dwie. Ktore? i wiele ma konczonych sylab? Trzy. Ktore ty syláby. Ukaż to przykłádem/ jáko skłádácz/ jáko Eneasz/ jáko Anchises.
Haec est, cuius genitivus et dativus singulares in ei divisas syllabas desinunt. To jest ktorego rodzący i dawájący máłej liczby w rozdzielone syláby kończą się.
De ces Lettres on forme des syllabes. La syllabe est composée d'une, ou plusieurs Lettres p. ex. a-ma-bam. Ce mot vieut du grec συλλαβὴ [syllabḕ].
[...]
Z Liter składają się syllaby: syllaba jest złożenie jednej lub więcej Liter, v. g. a-ma-bam. To słowo pochodzi z greckiego συλλαβὴ [syllabḕ].
Słowa złożone są z sylab kilku, lub jednej, np. BOG Stwor-ca wszyst-kie-go. Sylaba składa się z jednej lub więcej liter razem wymawiających się, np. O-po-wia-dacz.
Litery są znaki potrzebne do formowania sylab i słow.
Wokala jedna może uczynić sylabę owszem i słowo, a bez niej żadna sylaba być nie może, np. A-dam i E-wa.
O literach Ю. у Я. wyżej pokazało się, że one bez poprzedzającej sprzężonej z niemi w jedną sylabę zgodnobrzmiącej, dwugłośnych moc mają.
Rossyjskie sylaby stają się z samobrzmiącej litery sprzężonej z zgodnobrzmiącą jedną, lub wielo: дру-же-ство, przyjaźń, albo z jednego dwugłośnego, lub trzygłośnego: ай, ей. Samobrzmiące litery często moc sylab mają, jak И. i А. w и-ной, inny, а-лой, aloes.
Powtorzone litery zawsze podług sylab rozdzielają się, jedna do poprzedzającej, druga do następującej: Стран-ный, Ахил-лесь, Dziwny Achilles.
Trzeci Akcent nazywa się Варíа. Accentus gravis `. Ma miejsce nad Głośną zamykającą Dykcyę. Na przykład: Божєствò, Вєселю̀. na znak także tam pauzy, albo pociągnienia dchem tej syllaby.
Głos samogłoski urobiony jednym tchnieniem płynącego z ust powietrzá, sám lub w połączeniu już s poprzedzającym, już z następujący brzmieniem spółgłoski lub spółgłosek, zowie się zgłoską czyli sylabą, np. a, bo, to, báb, pot, od, skop, krok, skárb itd. są zgłoskami [...].
[Lucjan Malinowski] Na konferencyi z pp. Kryńskim i Karłowiczem zgodziłem się na pisownią -ja dla tego, że język widocznie rozwija się w kierunku skracania sylaby, której wokalną podstawą jest y, i przed -ja, tak że w końcu samogłoska zaniknie, a powtóre, że pisownia ta, bądź co bądź, staje się coraz bardziej powszechną.
Jedna lub więcej głosek, które wymawiamy za jednem otworzeniem ust, nazywają się zgłoską czyli sylabą. I-gła, o-gro-dnik, nie-o-stro-żny, ko-le-i.