terminów gramatycznych online
odmiana słów, wyrazów
Zob. fleksja (odmiana)
Cytaty
Łączone Zaimki [...] nie mają Artykułow i żadnej odmiany w sobie [...].
Prawidła grammatyczne dzielą się na 4 następujące części.
Pierwsza: O czytaniu i pisaniu pojedynczych głosek i wyrazów [...].
Druga: O odmianie wyrazów przez stopniowanie, przypadkowanie i czasowanie. Nazywa się ona Odmieńnia (Etymologia w ściślejszem znaczeniu).
Rozbieramy teraz każdej część mowy osobno i gruntownie, a to w dwoch względach , co się tycze jej znaczenia i odmiany.
Tu należy wspomnieć także o słowie iść. Jak słowo kładł, zmienia się na kłaść, tak i słowo szedł powinnoby się zmienić na sześć; lecz gdy sześć jest wyrazem liczbowym, odmiana przeto słowa szedł musiała się stać nieforemną (szedł, iść).
Odmienne zowią się te, które odstępując od pierwszego zakończenia rozmaitym podpadają odmianom, jako: słownik, słownik-a, słownik-owi, słownik-u i t. d.
Przysłówek niekiedy, i to jednej tylko podpada odmianie, jak to widać w przykładzie, pięknie, i t. d.
Rzeczownik i Słowo najcelniejszemi są częściami mowy, i najliczniejsze mają podziały i odmiany.
Składnia będąc jedną z ważniejszych części Głoskowni, wskazuje nam przyczyny i sposoby łączenia wyrazów pod względem szyku, zgody, i rządu; wyszczególnia, gdzie który z nich i dlaczego umieszczać, gdzie jakiej użyć odmiany, iżby w składzie swoim, utworzyły wysłowienie jasne, ścisłe, i zgodne z tokiem mowy zwyczajnej, ludzi wykształconych.
W wyrazach: babka, łebkiem, żabka, grzybki, ząbki, grabki, słyszymy niby p, a mimo tego brzmienia, i mimo zasady pisania mocnych spółgłosek przy mocnych, a słabych przy słabych — napiszemy słabe b przy mocném b ze względu na wyraźnie brzmiące b w wyrazach: baba; łbem, żaba, grabie, grzyby, zęby [...]. Jeżeli odniósłszy się do źródłosłowu lub odmian wyrazu, jeszcze dostatecznéj wskazówki pisowni nie mamy, trzeba się odnieść wtedy do wyrazów pokrewnych jemu.
Wszystkie te przypadki nazywamy odmianą albo z łacińska deklinacyą rzeczownika.
Odmiany (fleksya). 18. Odmiana rzeczowników.
Odmiana imion = deklinacja; czasowników = konjugacja.