Historical dictionary
of grammatical terms online

odmiana słów, wyrazów

Language: polski
Contemporary definition

Zob. fleksja (odmiana)

Quotations

Uważać należy pochodzenie słow jednych od drugich, rożne ich odmiany i łączenie się z innemi. I tak na przykład nie powinno się pisać: mof, ale mow, bo pochodzi od mowię, nie Bug Stworca, ale Bòg, bo odmieniwszy mowi się: Boga [...] już nie jusz, bo złączywszy mowi się: jużem nie juszem.

Zgodnobrzmiące litery, Г.Ж.К.Х.Ч.Ш. nazywają się odmiennemi: przeto że w pochodzeniach (Derivatio) i sprzężeniach (Coniugatio) odmianom podpadają: Богъ, Bóg, божество, Bóstwo, божусь, Bogiem się klnę, вижу, widzę, видишъ, widzisz, видѣнъ widzian.

Imiona, które kończą się na Ъ. w Rodzącym spadku Małej Liczby przemieniaią Ъ na A . czyli У. w Dawającym na У. w Oskarżającym na A. albo żadnej nie mają odmiany.

Okolicznych przepisow udziałanie siły przewysza: Albowiem w tak wielkiejkwocie niezliczone muszą bydź odmiany i wyjęcia.

Prawidła grammatyczne dzielą się na 4 następujące części.

Pierwsza: O czytaniu i pisaniu pojedynczych głosek i wyrazów [...].

Druga: O odmianie wyrazów przez stopniowanie, przypadkowanie i czasowanie. Nazywa się ona Odmieńnia (Etymologia w ściślejszem znaczeniu).

Rozbieramy teraz każdej część mowy osobno i gruntownie, a to w dwoch względach , co się tycze jej znaczenia i odmiany.